1 OCAK YILBAŞI RESMİ TATİL ÜCRETİ VE KIDEM TAZMİNATI HAKKI 2026
YILBAŞI TATİLİ ÜCRETLERİ VE İŞÇİ HAKLARI
Yılbaşı dönemi, 1 Ocak resmi tatil, yılbaşı tatili işçi hakları, resmi tatilde çalışma ücreti ve işçinin onayı olmadan çalışma gibi konuların en çok tartışıldığı zamanlardan biridir. İş Kanunu’na göre 1 Ocak, ulusal bayram ve genel tatil kapsamında olup işçinin bu günde çalıştırılabilmesi ancak açık rızasıyla mümkündür. İşçi yılbaşında çalışmazsa ücretinden kesinti yapılamaz; çalışması hâlinde ise 1 Ocak çalışma ücreti kapsamında en az 2 kat ücret ödenmesi zorunludur. Bu düzenleme, hem ücret güvencesini hem de işçinin dinlenme hakkını koruyan temel bir iş hukuku ilkesidir.
Uygulamada sıkça karşılaşılan “ücreti izne çevirme”, “yıllık izinden düşme” veya “zorla çalışma” gibi uygulamalar ise iş hukuku işçi hakları açısından açıkça hukuka aykırıdır. Resmi tatiller yıllık izinden düşülemez, yılbaşında yapılan çalışma fazla mesai ücreti yerine geçmez ve mutlaka bordroya yansıtılarak ödenmelidir. Aksi hâlde işçi açısından haklı fesih, kıdem tazminatı ve işsizlik maaşı hakkı gündeme gelir. Bu nedenle yılbaşı sürecinde çalışma, izin ve ücret hesaplarının doğru yapılması, hem işçi hem de işveren bakımından ileride doğabilecek ciddi hukuki uyuşmazlıkların önüne geçilmesi açısından büyük önem taşır.
YILBAŞINDA İŞÇİ ZORLA ÇALIŞTIRILAMAZ
Yılbaşı günü olan 1 Ocak, İş Kanunu kapsamında ulusal bayram ve genel tatil sayılır. Bu nedenle işçi, sözleşmesinde açık bir hüküm veya önceden verilmiş yazılı onay bulunmadıkça, yılbaşında çalışmaya zorlanamaz. İşverenin “işin gereği” ya da “herkes çalışıyor” gibi gerekçelerle işçiyi göreve çağırması hukuken geçerli değildir.
İşçinin onayı olmadan yapılan bu tür görevlendirmeler, işçinin dinlenme hakkını ve işçi haklarını ihlal eder. Bu durum yalnızca ücret meselesi değil, aynı zamanda iş hukuku işçi hakları açısından ciddi bir hukuka aykırılıktır. Yargıtay kararlarında da resmi tatillerde çalışmanın istisnai olduğu açıkça kabul edilmektedir.
Zorla çalıştırma halinde işçi, çalışmayı reddettiği için disiplin cezası alamaz ve iş akdi feshedilemez. Aksi bir uygulama yapılması durumunda, işçi açısından haklı fesih, kıdem tazminatı ve işsizlik maaşı hakkı doğabilir.
1 OCAK RESMİ TATİLDİR, 31 ARALIK VE 2 OCAK İŞ GÜNÜDÜR
Yılbaşı sürecinde sık yapılan hatalardan biri, 31 Aralık’ın tatil sanılmasıdır. Oysa 31 Aralık iş günüdür ve normal mesai uygulanır. Aynı şekilde 2 Ocak da resmi tatil değildir. Sadece 1 Ocak günü, ulusal bayram ve genel tatil kapsamındadır.
Bu ayrım, ücret hesabı, fazla mesai ve izin planlaması açısından son derece önemlidir. İşverenin 31 Aralık veya 2 Ocak günlerini tatil gibi göstererek ücret kesintisi yapması ya da izinden düşmesi hukuka aykırıdır.
İşçi açısından doğru bilinen bu takvim bilgisi, yılbaşı tatili işçi hakları kapsamında mağduriyetlerin önüne geçer. Resmi tatil yalnızca 1 Ocak’tır ve bu günün hukuki sonuçları diğer günlerden tamamen farklıdır.
YILBAŞINDA ÇALIŞAN İŞÇİ 2 KAT ÜCRET ALIR
1 Ocak günü çalışan işçi, kaç saat çalışırsa çalışsın, o gün için en az 2 kat ücret almaya hak kazanır. Bu hak, ulusal bayram genel tatil ücreti olarak düzenlenmiştir ve işverenin takdirine bırakılmamıştır.
Örneğin işçi sadece 1 saat çalışsa dahi, o gün için bir günlük ücreti + çalıştığı günün ücreti birlikte ödenir. Bu ödeme, fazla mesai ücreti değildir; resmi tatil çalışmasının karşılığıdır ve ayrıca fazla mesai hesabına konu edilebilir.
İşverenin “telafi izni verelim” ya da “sonradan izin kullandırırız” demesi hukuken geçerli değildir. 1 Ocak çalışma ücreti, mutlaka nakden ve bordroya yansıtılarak ödenmelidir.
YILBAŞINDA ÇALIŞMAYAN İŞÇİNİN ÜCRETİ KESİLEMEZ
Resmi tatil olan 1 Ocak’ta çalışmayan işçinin günlük ücreti aynen ödenir. İşverenin bu günü “ücretsiz izin”, “devamsızlık” ya da “izin kesintisi” olarak göstermesi açıkça hukuka aykırıdır.
Bu kural, ister aylık maaşlı ister günlük yevmiyeli işçi olsun herkes için geçerlidir. Resmi tatilde çalışmamak, işçinin temel hakkıdır ve bu nedenle ücret kesintisi yapılamaz.
Uygulamada sıkça karşılaşılan bu tür kesintiler, işçiye geriye dönük 5 yıla kadar ücret alacağı davası açma hakkı verir. Bu durum işçi lehine güçlü bir hukuki koruma sağlar.
RESMİ TATİLLER YILLIK İZİNDEN DÜŞÜLEMEZ
İşçinin yıllık izni ile resmi tatiller birbirinden tamamen bağımsızdır. Yıllık izin süresine denk gelen 1 Ocak gibi resmi tatiller, izin gününden düşülemez. Bu kural emredicidir ve sözleşme ile değiştirilemez.
İşverenin “izin içindeydin, o yüzden düştük” demesi hukuken geçersizdir. Çünkü resmi tatil, zaten işçinin çalışmakla yükümlü olmadığı bir gündür ve yıllık izin hesabına dahil edilemez.
Bu konuda yapılan kesintiler, hem yıllık izin ücreti alacağı hem de eksik ücret ödemesi anlamına gelir ve işçi açısından ciddi hak kayıplarına yol açar.
CUMA GÜNÜ İZİN ALAN İŞÇİ 4 GÜN TATİL YAPABİLİR
Yılbaşı haftasında 2 Ocak Cuma günü izin alan bir işçi, hafta sonu ve 1 Ocak resmi tatili ile birlikte toplam 4 gün fiilen tatil yapabilir. Bu durum tamamen hukuka uygundur ve izin hakkının doğal sonucudur.
Ancak bu sürede kaç günün yıllık izinden düşeceği, iş sözleşmesi ve hafta tatili düzenine göre değişir. Cumartesinin iş günü sayılması veya hafta tatili olarak kabul edilmesi belirleyici unsurdur.
İşverenin bu hakkı “tatili uzatıyorsun” gerekçesiyle engellemesi mümkün değildir. Aksi uygulamalar, işçi aleyhine hukuka aykırı sonuçlar doğurur.
YILBAŞI ÜCRETİ İZNE ÇEVRİLEMEZ
İşveren, 1 Ocak’ta yapılan çalışmanın karşılığını izinle telafi edemez. Resmi tatilde çalışmanın karşılığı mutlaka ücret olmak zorundadır. Bu hak, işçinin rızasıyla dahi ortadan kaldırılamaz.
“İzin verdik, para ödemedik” uygulaması açıkça yasaya aykırıdır. Bu tür uygulamalar, işveren açısından eksik ücret, işçi açısından ise haklı fesih sebebi oluşturabilir.
Bu nedenle işçiler, yılbaşı çalışması sonrası bordrolarını mutlaka kontrol etmeli ve resmi tatil ücretinin yansıtılıp yansıtılmadığını incelemelidir.
YILBAŞINDA HAK İHLALİ HAKLI FESİH SEBEBİDİR
Yılbaşı günü zorla çalıştırılan, ücreti ödenmeyen ya da izne çevrilen işçi için haklı fesih yolu açıktır. Bu durumda işçi, iş sözleşmesini derhal feshederek kıdem tazminatını talep edebilir.
Ayrıca bu fesih şekli, işçinin işsizlik maaşı almasına da engel değildir. Çünkü fesih, işverenin hukuka aykırı davranışına dayanmaktadır.
Bu yönüyle yılbaşı çalışma ihlalleri, yalnızca bir günlük ücret meselesi değil; kıdem tazminatı, işsizlik maaşı şartları ve uzun vadeli işçilik alacaklarını doğuran ciddi bir hukuki süreçtir.
MİMOZA HUKUK BÜROSU OLARAK HUKUKİ HİZMETLERİMİZ
Mimoza Hukuk Bürosu olarak; yılbaşı tatili işçi hakları, 1 Ocak resmi tatil çalışması, resmi tatilde çalışma ücreti, işçinin onayı olmadan çalıştırılması, haklı fesih, kıdem tazminatı ve işsizlik maaşı gibi iş hukukunda sıkça uyuşmazlığa konu olan alanlarda müvekkillerimize kapsamlı hukuki destek sunmaktayız. Yılbaşı döneminde eksik veya ödenmeyen ulusal bayram ve genel tatil ücreti, izne çevrilen resmi tatiller, yıllık izinden hukuka aykırı düşümler ve zorla çalıştırma gibi durumlarda; hak kaybı yaşanmaması adına önleyici danışmanlık, arabuluculuk süreci yönetimi ve dava aşamasında etkin temsil hizmeti vermekteyiz. Amacımız, işçi ve işverenler açısından mevzuata uygun, güncel ve sürdürülebilir çözümler üreterek hukuki riskleri en aza indirmektir.
İSTANBUL AVUKAT İLETİŞİM BİLGİLERİ
| İstanbul Avukatı | Fatma Türkan Kamış |
| Telefon | 0532 685 61 40 |
| Adres | AC MOMENT PLAZA / Soğanlık Yeni Mah. Baltacı Mehmet Paşa Sk. B Blok Kat:18 D No:152, Kartal / İstanbul |
| mimozahukuk@gmail.com | |
| Hizmet Alanları | Ceza, Boşanma, Kira, Gayrimenkul, İcra, Ticaret, Yabancılar, İş Hukuku |
| Avukata Sor Hattı | ➔ Tıklayın |
KONU HAKKINDA SIKÇA SORULAN SURLAR
1) 1 Ocak resmi tatil mi, işçi çalışmak zorunda mı?
1 Ocak, İş Kanunu’na göre ulusal bayram ve genel tatil kapsamındadır ve 1 Ocak resmi tatil gününde işçi, açık rızası olmadan çalıştırılamaz. İş sözleşmesinde veya toplu iş sözleşmesinde açık hüküm yoksa, işçinin onayı olmadan çalışma hukuka aykırıdır.
2) Yılbaşında çalışmayan işçinin ücreti kesilir mi?
Hayır. Yılbaşı tatili işçi hakları gereği, 1 Ocak’ta çalışmayan işçinin ücreti kesilemez. Bu gün, çalışılmasa dahi tam ücret ödenmesi gereken bir resmi tatildir.
3) Yılbaşında çalışan işçi kaç kat ücret alır?
1 Ocak’ta çalışan işçi, resmi tatilde çalışma ücreti kapsamında en az 2 kat ücret alır. Bu ödeme, fazla mesai değil, ulusal bayram genel tatil ücreti olarak değerlendirilir.
4) 1 Ocak’ta 1 saat çalışan işçi de 2 kat ücret alır mı?
Evet. Çalışma süresi ne olursa olsun, 1 Ocak’ta fiilen çalışan işçi 1 Ocak çalışma ücreti olarak tam günlük ücretine ek ödeme alır; saat hesabı yapılmaz.
5) Yılbaşı çalışması izne çevrilebilir mi?
Hayır. Resmi tatilde çalışma ücreti, izinle telafi edilemez. “Sonradan izin verelim” uygulaması iş hukuku işçi hakları bakımından geçersizdir.
6) 1 Ocak yıllık izinden düşülür mü?
Hayır. Resmi tatiller yıllık izinden düşülmez. Yıllık izin süresine denk gelen 1 Ocak, izin gününden sayılmaz ve izni uzatır.
7) 31 Aralık resmi tatil midir?
Hayır. 31 Aralık iş günüdür ve normal mesai uygulanır. 1 Ocak resmi tatil olduğu için bu iki günün hukuki sonuçları farklıdır.
8) 2 Ocak tatil sayılır mı?
Hayır. 2 Ocak iş günüdür ve fazla mesai ücreti ya da resmi tatil ücreti söz konusu değildir; normal çalışma düzeni geçerlidir.
9) İşveren yılbaşında zorla çalıştırırsa ne olur?
İşverenin işçinin onayı olmadan çalıştırması, hukuka aykırıdır. Bu durum haklı fesih sebebi olabilir ve işçiye kıdem tazminatı hakkı doğurur.
10) Yılbaşında çalışmayı reddeden işçi işten çıkarılabilir mi?
Hayır. Resmi tatilde çalışmayı reddetmek haklı bir davranıştır. Bu nedenle yapılan fesih, geçersiz sayılabilir ve işçi lehine sonuçlar doğurur.
11) Yılbaşı çalışması fazla mesai sayılır mı?
Hayır. 1 Ocak’ta yapılan çalışma fazla mesai ücreti değildir; ulusal bayram ve genel tatil ücreti olarak ayrıca ödenir.
12) Yılbaşı çalışması bordroda nasıl gösterilmelidir?
Ödeme, bordroda açıkça resmi tatil çalışması olarak gösterilmeli ve 2 kat ücret yansıtılmalıdır. Gizli ya da eksik ödeme hukuka aykırıdır.
13) Cumartesi iş günü sayılıyorsa izin hesabı nasıl yapılır?
Cumartesinin iş günü sayıldığı işyerlerinde, yılbaşı haftasında alınan izinler sözleşmeye göre değerlendirilir; resmi tatil olan 1 Ocak izinden düşmez.
14) Cuma günü izin alan işçi 4 gün tatil yapabilir mi?
Evet. Yılbaşı haftasında Cuma günü izin alan işçi, 1 Ocak resmi tatil ve hafta sonu ile birlikte 4 gün fiilen tatil yapabilir; bu durum hukuka uygundur.
15) Yılbaşında eksik ücret ödenirse ne yapılmalı?
İşçi, eksik ödenen resmi tatil çalışma ücreti için geriye dönük 5 yıl içinde alacak talebinde bulunabilir ve dava açabilir.
16) Yılbaşı ücreti ödenmemesi haklı fesih midir?
Evet. 1 Ocak çalışma ücretinin ödenmemesi, haklı fesih sebebidir ve işçi kıdem tazminatı talep edebilir.
17) Haklı fesihte işsizlik maaşı alınır mı?
Evet. Yılbaşı çalışmasıyla ilgili hak ihlalleri nedeniyle yapılan haklı fesih, işsizlik maaşı alınmasına engel değildir.
18) Toplu iş sözleşmesi yılbaşı ücretini değiştirebilir mi?
Toplu iş sözleşmeleri işçi lehine düzenleme yapabilir; ancak resmi tatilde çalışma ücretinin altında bir ödeme kararlaştırılamaz.
19) Yılbaşı tatili özel sektörde farklı mı uygulanır?
Hayır. Özel sektörde de yılbaşı tatili işçi hakları aynıdır; 1 Ocak tüm işçiler için resmi tatildir.
20) Yılbaşı çalışma ve izin uyuşmazlıkları nasıl önlenir?
Çalışma ve ücret planlarının iş hukuku işçi haklarına uygun yapılması, bordroların doğru düzenlenmesi ve 1 Ocak resmi tatil kurallarına uyulması uyuşmazlıkları önler.
YILBAŞI ÇALIŞMASI VE ÜCRET UYGULAMALARINDA SONUÇ VE HUKUKİ DEĞERLENDİRME
Yılbaşı dönemi, yılbaşı tatili işçi hakları, 1 Ocak resmi tatil, resmi tatilde çalışma ücreti ve işçinin onayı olmadan çalıştırılması konularının en sık ihlal edildiği zamanların başında gelir. İş Kanunu uyarınca 1 Ocak’ta çalışmayan işçinin ücreti kesilemez; çalışan işçiye ise 1 Ocak çalışma ücreti kapsamında en az 2 kat ücret ödenmesi zorunludur. Bu günün ücreti ne yıllık izne çevrilebilir ne de telafi izniyle karşılanabilir. Ayrıca resmi tatillerin yıllık izinden düşülmesi hukuken mümkün değildir ve bu yöndeki uygulamalar işçi aleyhine açık hak kaybı yaratır.
Bu kurallara aykırı hareket edilmesi hâlinde, işçi yalnızca eksik ödenen ulusal bayram ve genel tatil ücretini değil, aynı zamanda haklı fesih, kıdem tazminatı ve işsizlik maaşı gibi önemli haklarını da talep edebilir. Yılbaşı çalışmasının doğru planlanması ve ücret hesaplarının mevzuata uygun yapılması, iş hukuku işçi hakları bakımından olduğu kadar işverenler açısından da hukuki riskleri azaltır. Sonuç olarak, yılbaşı sürecinde çalışma, izin ve ücret uygulamalarının kanuna uygun yürütülmesi, taraflar arasında uyuşmazlık doğmasını engelleyen en güçlü hukuki güvencedir.
