BOŞANMA DAVASI SÜRECİNDE BİLİNMESİ GEREKEN EN ÖNEMLİ KONULAR 

Boşanma davası, sadece iki kişinin evlilik bağını sona erdirmesiyle sınırlı kalmayan, hukuki ve kişisel birçok sonucu olan karmaşık bir süreçtir. Bu süreçte terk, zina, nafaka, velayet ve mal paylaşımı gibi temel başlıklar hem dava sürecinin gidişatını hem de tarafların haklarını doğrudan etkiler. Evi terk eden eşin kusurlu sayılması, zinanın boşanma sebebi kabul edilmesi veya anlaşmalı boşanmanın belirli şartlara bağlı olması gibi konular, Türk Medeni Kanunu çerçevesinde açıkça düzenlenmiştir.

Tarafların boşanma sürecinde sıkça karşılaştığı yanlış bilgiler, çoğu zaman hak kayıplarına neden olmaktadır. Örneğin, her boşanma davasında mal paylaşımı yapılacağı düşüncesi yanlıştır; bunun için ayrıca mal rejimi davası açılması gerekir. Aynı şekilde, velayet yalnızca anne ya da babaya değil, çocuğun üstün yararına göre verilir. Bu nedenle boşanma sürecinde alınacak her kararın hukuki bilgiyle desteklenmesi, dava sürecinin sağlıklı ilerlemesi ve hak kayıplarının önlenmesi açısından büyük önem taşır.

---

1. Evi Terk Eden Eş Kusurlu Sayılır mı?

Eşlerden biri, evliliğin yükümlülüklerini ihlal ederek ortak konutu haklı bir neden olmadan terk ederse, bu durum boşanma davasında kusur olarak değerlendirilebilir. Türk Medeni Kanunu'na göre, evlilik birliğinin gerektirdiği yaşam düzeninin terk edilmesi, diğer eşe boşanma davası açma hakkı tanır.

Ancak terk eyleminin kusur sayılabilmesi için, ayrılmanın haksız ve uzun süreli olması gerekir. Örneğin, şiddet, tehdit veya psikolojik baskı gibi haklı nedenlerle evi terk eden eş kusurlu sayılmaz. Mahkeme bu durumda terk edenin gerekçesini dikkate alarak karar verir.

Boşanma davası açıldıktan sonra tarafların aynı evde yaşama zorunluluğu ortadan kalkar. Bu süreçte fiziksel ayrılık, dava sürecini etkilemez. Önemli olan, terk nedeninin evlilik birliğini sürdürmeyi imkânsız hale getirmesidir.

---

2.  Bir Yıldan Önce Anlaşmalı Boşanma Olmaz mı?

Anlaşmalı boşanma, evlilik süresi en az 1 yıl olan çiftler için geçerli bir boşanma türüdür. Eğer evlilik bir yılı doldurmamışsa, taraflar anlaşsa dahi mahkeme bu boşanmayı kabul etmez ve süreç çekişmeli boşanma olarak devam eder.

Evlilik birliği 1 yılını doldurmadan önce yapılan başvurularda, eşler arasında ciddi geçimsizlik varsa, ancak delillerle desteklenirse çekişmeli boşanma yolu açık olur. Anlaşma metni olsa bile bu, 1 yıl geçmeden hüküm doğurmaz.

Bu nedenle, kısa süreli evliliklerde anlaşmalı boşanma planlayan çiftlerin süreci dikkatle değerlendirmesi gerekir. Hak kaybı yaşamamak için dava türünün doğru belirlenmesi önemlidir.

---

3. Zina Kesin Boşanma Sebebi midir?

Zina, yani eşlerden birinin sadakat yükümlülüğünü ihlal etmesi, Türk Medeni Kanunu’nda mutlak boşanma sebebi olarak düzenlenmiştir. Zina kesin bir boşanma sebebidir; ancak bunu ispat etmek zorunludur.

Zinayı ispat eden somut deliller, boşanma kararının hızlı ve net şekilde sonuçlanmasını sağlar. Bu deliller mesajlaşmalar, tanık beyanları, kamera kayıtları veya otel girişleri gibi belgeler olabilir. Ancak sadece şüpheye dayalı iddialar dava için yeterli değildir.

Zina eyleminin öğrenilmesinden itibaren 6 ay içinde ve her hâlükârda 5 yıl içinde dava açılmalıdır. Aksi takdirde dava hakkı zamanaşımına uğrar. Sürelerin kaçırılması, boşanma hakkının kaybedilmesine yol açabilir.

---

4. Boşanmada Kusurlu Taraf Nafaka Alamaz mı?

Boşanma sürecinde eşlerden biri ağır kusurlu bulunursa, bu eş lehine yoksulluk nafakasına hükmedilmez. Mahkemeler, boşanmanın sebebi olan ağır kusuru dikkate alarak nafaka talebini reddedebilir.

Örneğin zina, şiddet, ağır hakaret, terk gibi davranışlar kusurlu eylemler arasında sayılır. Bu tür durumlarda boşanmayı talep eden taraf haklıysa, kusurlu eşin maddi talepte bulunma hakkı olmayabilir.

Bu durum, yoksulluk nafakası ile ilgilidir. Velayet ve iştirak nafakası gibi çocuklara ilişkin nafakalar bu kuraldan etkilenmez. Mahkeme, çocukların menfaatini her zaman öncelikli olarak değerlendirir.

---

5. Velayette Çocuğun Menfaati mi Önemlidir? Çocuk Kime Verilir?

Boşanma davalarında velayet konusunda karar verilirken temel ilke, çocuğun üstün yararıdır. Mahkeme, anne ya da baba olmayı değil, hangi tarafın çocuğun fiziksel ve psikolojik gelişimini daha iyi sağlayacağını dikkate alır.

Velayet, tek başına anneye ya da babaya verilmez. Tarafların sosyal hayatı, maddi durumu, ebeveynlik becerileri ve çocukla kurduğu bağ gibi birçok faktör değerlendirilir. Çocuğun yaşı ve görüşü de önemli rol oynar.

Ebeveynlerden biri çocuğun gelişimi için daha uygun görülüyorsa, velayet o tarafa verilir. Karar verilirken sadece kan bağı değil, çocuğun eğitim durumu, sağlık ihtiyaçları ve duygusal güvenliği de gözetilir.

---

6. Mal Paylaşımı Boşanma Davasıyla Birlikte Yapılmaz mı?

Boşanma davasıyla aynı anda mal rejiminin tasfiyesi yapılamaz. Mal paylaşımı için ayrı bir dava açmak gerekir. Boşanma kararı kesinleştikten sonra mal rejiminin sona erdiği kabul edilir ve buna bağlı olarak tasfiye süreci başlar.

Evlilik içinde edinilen malların paylaşımı için "edinilmiş mallara katılma rejimi" uygulanır. Tarafların evlilik içinde edindiği taşınır ve taşınmaz mallar, gelirler ve tasarruflar bu kapsamdadır. Kimin üzerine kayıtlı olduğuna değil, nasıl ve ne zaman edinildiğine bakılır.

Mal paylaşımı davası, boşanmanın kesinleşmesinden itibaren 10 yıl içinde açılmalıdır. Bu süre geçtikten sonra dava hakkı düşer. Bu nedenle mal rejimi tasfiyesi sürecini zamanında başlatmak önemlidir.

---

Boşanma Davası Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

1. Türkiye’de boşanma davasına hangi mahkeme bakar?
Türkiye’de boşanma davaları, ilk derece mahkemesi sıfatıyla Aile Mahkemelerinde görülür. Ancak bazı yerleşim yerlerinde Aile Mahkemesi bulunmayabilir. Bu gibi durumlarda, boşanma davası Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından, Aile Mahkemesi sıfatıyla değerlendirilir ve karara bağlanır.

2. Boşanma davası hangi yerde açılır?
Boşanma davası, eşlerden birinin yerleşim yerindeki Aile Mahkemesi’nde açılabilir. Ayrıca, tarafların birlikte en az altı aydır yaşadıkları ikamet adresinin bulunduğu yerdeki mahkeme de davanın açılması bakımından yetkili kabul edilir.

3. Boşanma davası açma süreci nasıl işler?
Boşanma davası açmak isteyen kişi, öncelikle boşanma gerekçelerini içeren dilekçeyi yetkili Aile Mahkemesi’ne sunmalıdır. Dava açılabilmesi için gerekli yargı harçları ve gider avansı da eksiksiz şekilde yatırılmalıdır. Dilekçede boşanma nedeni ile birlikte velayet, nafaka, maddi-manevi tazminat ve mal rejimi gibi taleplerin açıkça yer alması gerekir. Usule aykırı düzenlenen dilekçeler veya eksik başvurular, davanın reddine neden olabilir.

4. Çekişmeli boşanma davası nasıl açılır?
Tarafların boşanma konusunda anlaşamadığı durumlarda, çekişmeli boşanma davası açılır. Bu davada, taraflar mahkemeye hem boşanma sebebini hem de bu sebebi ispatlayan delilleri sunmakla yükümlüdür. Dava dilekçesi ve yargı harçları tamamlandıktan sonra dava süreci başlar. Mahkeme, sunulan deliller doğrultusunda karar verir. Süresi içinde harçlar yatırılmazsa dava usulen reddedilebilir.

5. Anlaşmalı boşanma davası nasıl başlatılır?
Anlaşmalı boşanma davası, tarafların boşanma ve sonuçlarında mutabık olmaları durumunda açılır. Evliliğin en az bir yıl sürmüş olması şartıyla, taraflar birlikte hazırladıkları anlaşmalı boşanma protokolü ile Aile Mahkemesi’ne başvururlar. Her iki tarafın da duruşmaya bizzat katılması ve protokolü onayladığını beyan etmesi gerekir. Mahkeme, protokolün içeriğini ve tarafların iradesini değerlendirerek karar verir.

6. Evlilik bir yılı dolmadan boşanma mümkün mü?
Anlaşmalı boşanma için evliliğin en az bir yıl sürmesi zorunludur. Ancak çekişmeli boşanma davası, evliliğin süresine bakılmaksızın her zaman açılabilir. Dolayısıyla bir yıl geçmeden sadece çekişmeli boşanma yoluna başvurulabilir.

7. Çekişmeli boşanma davasında avukat tutmak şart mı?
Avukatla temsil zorunlu değildir; ancak çekişmeli boşanma davaları karmaşık hukuki konuları içerdiğinden, uzman bir avukatla çalışmak son derece önemlidir. Avukat desteği, dava sürecinin doğru şekilde yürütülmesini sağlar ve tarafların hak kaybına uğramasını engeller.

8. Anlaşmalı boşanma davasında avukat gerekli mi?
Anlaşmalı boşanmalarda da avukat zorunlu değildir, ancak protokol hazırlanırken yapılan hatalar ciddi sonuçlar doğurabilir. Protokolde eksik ya da yanlış düzenleme yapılması ileride yeni uyuşmazlıklara yol açabilir. Bu nedenle bir avukatla çalışmak, sürecin sorunsuz ilerlemesi açısından büyük avantaj sağlar.

9. Boşanma davalarında arabulucuya gitmek gerekir mi?
Boşanma davaları zorunlu arabuluculuk kapsamında değildir. Aile hukuku uyuşmazlıkları, kamu düzenini ilgilendirdiğinden dolayı arabulucuya başvurma zorunluluğu bulunmaz. Ancak taraflar isterse ihtiyari arabuluculuk yöntemiyle sorunlarını mahkemeye gitmeden çözebilirler.

10. Boşanma kararı nasıl kesinleşir?
Boşanma, mahkeme kararının kesinleşmesiyle birlikte hukuki sonuç doğurur. Eğer karar istinaf edilirse, kesinleşme süreci uzar. İstinaf başvurusu yapılmazsa veya mahkeme kararı onanırsa, boşanma hükmü kesinleşir. Bu kesinleşme şerhi, nüfus kayıtlarına işlenebilmesi için gereklidir.

11. Boşanma davası ortalama ne kadar sürer?
Boşanma davasının süresi, anlaşmalı ya da çekişmeli olmasına göre önemli ölçüde değişiklik gösterir. Anlaşmalı boşanmalarda tarafların tüm konularda uzlaşması halinde dava genellikle ilk duruşmada sonuçlanır. Ancak çekişmeli boşanma davaları, tanık beyanları, bilirkişi raporları ve delil incelemeleri nedeniyle 3-4 yıla kadar uzayabilir. Süreç, davanın karmaşıklığı ve mahkemenin yoğunluğu ile doğrudan ilişkilidir.

12. Boşanma işlemleri nelerdir?
Boşanma süreci, usule uygun hazırlanan dava dilekçesinin Aile Mahkemesi'ne sunulmasıyla başlar. Devamında tensip zaptı hazırlanır ve tebligatlar yapılır. Ardından dilekçeler teatisi, ön inceleme duruşması, delillerin değerlendirilmesi ve tahkikat süreci işler. En sonunda mahkeme karar verir ve karar kesinleştikten sonra boşanma süreci hukuken tamamlanır.

13. Boşanma nedenleri nelerdir?
Türk Medeni Kanunu’na göre boşanma nedenleri “genel” ve “özel” sebepler olarak ikiye ayrılır. Şiddetli geçimsizlik, evlilik birliğinin temelinden sarsılması genel sebep olarak kabul edilirken; zina, terk, kötü muamele, akıl hastalığı ve haysiyetsiz yaşam gibi nedenler özel sebepler arasında sayılır. Dava dilekçesinde bu nedenlerin açık ve delillendirilebilir şekilde belirtilmesi gereklidir.

14. Boşanma davası için hangi belgeler gereklidir?
Boşanma davası açarken, dilekçeye ek olarak nüfus cüzdan fotokopileri, evlilik cüzdanı, nüfus kayıt örnekleri, varsa delil niteliğindeki belgeler (fotoğraflar, mesajlar, tanık listesi) ve harç makbuzları da hazırlanmalıdır. Belgelerin eksiksiz sunulması, sürecin sağlıklı işlemesini sağlar.

15. Boşanma davasında geçersiz deliller nelerdir?
Mahkemede hukuka aykırı yollarla elde edilen ses kayıtları, gizli kamera görüntüleri, izinsiz alınmış özel mesajlar delil olarak kullanılamaz. Bu tür deliller yalnızca reddedilmekle kalmaz; aynı zamanda kişisel verilerin ihlali nedeniyle cezaî sorumluluğa da yol açabilir.

16. Cevap dilekçesi nedir ve önemi nedir?
Cevap dilekçesi, davalı eşin boşanma davasına karşı verdiği savunmadır. Dava dilekçesine karşılık olarak hazırlanır ve genellikle iki hafta içinde mahkemeye sunulmalıdır. Süresinde ve usulüne uygun verilmemesi, savunma haklarının kısıtlanmasına yol açabilir.

17. Anlaşmalı boşanma için hangi şartlar gerekir?
Anlaşmalı boşanma için evlilik en az bir yıl sürmüş olmalı ve taraflar tüm hususlarda (nafaka, velayet, mal paylaşımı vs.) yazılı protokol ile anlaşmış olmalıdır. Ayrıca her iki taraf da duruşmaya katılarak protokolü onayladığını mahkeme huzurunda beyan etmelidir.

18. Anlaşmalı boşanma tek celsede sonuçlanır mı?
Evet, anlaşmalı boşanma davaları genellikle tek celsede karara bağlanır. Protokolün eksiksiz hazırlanmış olması ve tarafların duruşmaya bizzat katılması halinde, dava ortalama 2-3 hafta içinde tamamlanabilir.

19. Taraflardan biri protokolden vazgeçerse ne olur?
Eğer taraflardan biri duruşmada protokolden cayar veya mahkemeye katılmazsa, anlaşmalı boşanma gerçekleşmez. Bu durumda dava çekişmeli boşanmaya dönüşür ve süreç çok daha uzun ve karmaşık bir hale gelir.

20. Çekişmeli boşanma davası nedir?
Eşlerin boşanma ve boşanmanın sonuçları konusunda uzlaşamadığı durumlarda çekişmeli boşanma davası açılır. Bu tür davalarda nafaka, tazminat, velayet gibi konular mahkeme kararıyla çözümlenir.

21. Çekişmeli boşanma davası kaç duruşma sürer?
Çekişmeli boşanma davaları genellikle 7-8 duruşmada sonuçlanır. Ancak tarafların anlaşmazlık düzeyi, delillerin kapsamı ve mahkeme yoğunluğu bu süreci uzatabilir.

22. Boşanma davasında kadının hakları nelerdir?
Kadın, boşanma sürecinde maddi-manevi tazminat, yoksulluk nafakası, iştirak nafakası gibi haklarını talep edebilir. Ayrıca çocuk varsa velayet ve aile konutu şerhi gibi haklardan da yararlanabilir. Tedbir nafakası, dava süresince ekonomik destek sağlar.

23. Boşanma sürecinde eve aile konutu şerhi konabilir mi?
Evet, aile konutu şerhi, tapu müdürlüğüne başvurularak konulabilir. Bu şerh sayesinde eşin rızası olmadan konutun devri, ipoteği veya satışı yapılamaz. Hukuki güvence sağladığı için önerilir.

24. Boşanma davası sürerken aynı evde yaşanırsa ne olur?
Aynı konutta yaşamaya devam edilmesi, boşanma iddiasını zayıflatabilir. Özellikle çekişmeli davalarda bu durum, evlilik birliğinin bitmediği izlenimini doğurabilir. Stratejik olarak dikkat edilmesi gereken bir konudur.

25. Boşanma sürecinde başka biriyle görüşmek sorun yaratır mı?
Boşanma tamamlanana kadar evlilik resmen devam ettiği için bu süreçte başka biriyle duygusal ilişki yaşamak, sadakat yükümlülüğünü ihlal anlamına gelir ve davada kusur olarak değerlendirilebilir.

26. Boşanmada maddi ve manevi tazminat nedir?
Maddi tazminat, boşanma nedeniyle uğranılan ekonomik kayıplar için; manevi tazminat ise kişilik haklarına saldırı nedeniyle yaşanan duygusal zararın giderilmesi için talep edilir.

27. Tazminat davası nasıl açılır?
Tazminat talepleri boşanma davası dilekçesinde açıkça belirtilmelidir. Mahkeme talep olmadan re’sen tazminata hükmedemez. Tazminat istemi gerekçeli, dayanaklarıyla birlikte sunulmalıdır.

28. Tazminat miktarı neye göre belirlenir?
Hakim, tarafların mali durumu, evlilik süresi, kusur oranları gibi kriterleri değerlendirerek tazminat miktarına karar verir. Manevi tazminatta kişinin itibarı, yaşadığı psikolojik zarar da dikkate alınır.

29. Nafaka miktarı nasıl belirlenir?
Nafaka miktarı belirlenirken tarafların gelir düzeyi, çocuğun ihtiyaçları, yaşam koşulları ve ekonomik güç dikkate alınır. Mahkeme, hakkaniyete uygun şekilde bir karar verir.

30. İştirak nafakası nedir?
İştirak nafakası, çocuğun velayeti kendisine verilmeyen eşin, çocuğun bakım ve eğitim giderlerine katılması amacıyla ödediği nafakadır. Erginlik yaşına kadar ödenir, eğitim süresi devam ederse bu süre uzatılabilir.

31. Boşanma davasında çocuğun velayeti talep edilebilir mi?
Evet, boşanma davası sırasında ortak çocukların velayeti talep edilebilir ve bunun için ayrıca bir dava açmaya gerek yoktur. Aile Mahkemesi, çocuğun üstün yararını ön planda tutarak tarafların ekonomik durumu, yaşam koşulları ve ebeveynlik kapasitelerini değerlendirir. Nihai karar, çocuğun fiziksel ve psikolojik gelişimi açısından en uygun ebeveyne velayetin verilmesi yönünde olur.

32. Boşanma davasında çocukla kişisel ilişki nasıl düzenlenir?
Boşanma sürecinde velayet hakkı bir tarafa verildiğinde, diğer ebeveynle çocuk arasında kişisel ilişki kurulmasına mahkeme tarafından karar verilir. Türk Medeni Kanunu’nun 182. maddesine göre bu ilişki, çocuğun menfaatine uygun şekilde belirlenir. Zamanla koşullar değişirse, kişisel ilişki düzenlemesi mahkeme kararıyla yeniden gözden geçirilebilir.

33. Mal rejimi tasfiye davası nedir?
Boşanma sonrası açılan mal rejimi tasfiye davası, evlilik süresince edinilen malların yasal kurallar çerçevesinde paylaşılmasını sağlar. Edinilmiş mallara katılma rejimi esas alınarak, eşlerin evlilik birliği içinde elde ettiği mallar belirlenir ve hak sahiplerine paylaştırılır. Bu dava, boşanma kararının kesinleşmesini takiben açılabilir.

34. Boşanmadan sonra hangi mallar paylaştırılır?
Boşanma sonrası mal paylaşımı, evlilik süresince edinilen mallarla sınırlıdır. Ücret, maaş, sosyal güvenlik ödemeleri, tazminatlar ve edinilmiş mallardan elde edilen gelirler bu kapsamda değerlendirilir. Şirket hisseleri veya fikri mülkiyet gibi özel malvarlıkları da, edinilmiş mal sayıldığı takdirde tasfiyeye dahil edilebilir.

35. Bir tarafın işçilik alacakları boşanma davasında mal paylaşımına dahil edilir mi?
Evlilik süresi içinde kazanılmış işçilik alacakları (örneğin kıdem veya ihbar tazminatı) edinilmiş mal sayılır ve boşanma sonrası paylaşılabilir. Ancak alacağın hangi döneme ait olduğu ve ne zaman tahsil edileceği gibi detaylar önemlidir. Bu nedenle her somut olayda özel değerlendirme yapılmalı ve gerekirse uzman avukattan destek alınmalıdır.

36. Boşanma davası nasıl düşer?
Boşanma davası, davacının feragat etmesi veya tarafların uzun süre dava ile ilgilenmemesi durumunda düşer. Feragat halinde aynı sebeple tekrar dava açılamaz. Takipsizlik nedeniyle düşen davalarda ise taraflar, yasal süreler içinde davayı yeniden açma hakkına sahiptir.

37. Boşanma davasında alınabilecek tedbirler nelerdir?
Boşanma sürecinde mahkeme tarafından geçici tedbir kararları alınabilir. Bunlar arasında geçici velayet, tedbir nafakası, ortak konutta kalma düzenlemeleri ve malvarlığının korunması gibi önlemler yer alır. Bu tedbirler tarafların haklarını korumak ve yargılama sürecini denge içinde yürütmek amacıyla uygulanır.

38. Boşanma davası sırasında şiddete uğrayan taraf ne yapmalıdır?
Boşanma sürecinde şiddete uğrayan taraf, 6284 sayılı kanun kapsamında aile mahkemesinden koruma tedbiri (örneğin uzaklaştırma) talep edebilir. Ayrıca Cumhuriyet Savcılığına başvurarak ceza soruşturması başlatılması mümkündür. Fiziksel veya psikolojik şiddet, hem boşanma gerekçesi hem de ceza hukuku kapsamında suç teşkil eder.

39. Boşanma davası devam ederken eşlerden biri vefat ederse ne olur?
Dava sürecinde eşlerden birinin ölmesi halinde boşanma davası kendiliğinden sona erer. Bu durumda evlilik hukuken sona ermediği için hayatta kalan eş, yasal mirasçı olur. Miras paylaşımı sürecinde, tereke tespiti yapılması ve gerekiyorsa muris muvazaası davası açılması mümkündür.

40. Boşanma gerçekleşirse kiralık evin durumu ne olur?
Boşanma, kira sözleşmesini otomatik olarak sona erdirmez. Kira sözleşmesi, sözleşme tarafı olan eşle devam eder. Boşanma nedeniyle evden çıkma zorunluluğu bulunmaz; ancak mahkeme kararına göre konutta kimin kalacağı belirlenebilir. Kira ilişkisine ilişkin hak ve yükümlülükler bu süreçten bağımsızdır.

41. Boşanma davasının masrafı ne kadardır?
Boşanma davası masrafları, dava dilekçesinde yer alan taleplerin mali değerine göre değişir. Nafaka, tazminat ve mal paylaşımı talepleri masrafları artırabilir. Doğru mali planlama için davadan önce bir aile hukuku avukatından detaylı bilgi alınması önerilir.

42. Boşanma davası açmak ne kadar tutar?
2025 yılı itibarıyla boşanma davası açmak isteyen bir kişi, mahkemeye harç ve gider avansı yatırmakla yükümlüdür. Avukatla temsil edilmek istenirse, asgari 30.000 TL avukatlık ücreti söz konusudur. Ancak bu tutar, davanın kapsamına ve zorluğuna göre değişiklik gösterebilir.

43. İnternette bulunan boşanma davası dilekçe örneği kullanılır mı?
Hazır dilekçeler, somut olaylara özel hazırlanmadıkları için hukuki risk taşır. Boşanma davalarında kişisel durumlar, deliller ve talepler farklılık gösterdiğinden, internetten alınan dilekçeler yetersiz kalabilir. En doğru yaklaşım, bir avukat yardımıyla özgün bir dilekçe hazırlamaktır.

44. Boşanma davası E-Devlet sisteminde gözükür mü?
Evet, boşanma davasına ilişkin bilgiler UYAP sistemi üzerinden e-Devlet ile görüntülenebilir. Vatandaşlar, e-Devlet şifresi ile sisteme giriş yaparak dosyalarının evraklarını görebilir, dilekçe sunabilir veya duruşma bilgilerine ulaşabilirler.

45. Boşanma davası sorgulama nasıl yapılır?
Boşanma davası sorgulaması e-Devlet sistemi üzerinden yapılabilir. UYAP Vatandaş Portalı sayesinde vatandaşlar adlarına açılmış dava dosyalarına ulaşabilir. E-devlete yansımamış davalar için ise ilgili adliyenin ön bürolarından bilgi alınabilir.

46. Evlilik sözleşmesi Türkiye’de geçerli midir?
Türk Medeni Kanunu’na göre evlilik sözleşmeleri (mal rejimi sözleşmesi) geçerlidir. Taraflar, noterde düzenleme veya onaylama şeklinde mal rejimi seçebilir. Şekil şartı olarak noter işlemi zorunludur; aksi halde yapılan sözleşme geçersiz olur.

47. Yabancılar Türkiye’de boşanma davası açabilirler mi?
Yabancı uyruklu kişiler, Türkiye’de ikamet etmeleri veya diğer yetki şartlarının sağlanması halinde Türk mahkemelerinde boşanma davası açabilirler. Bu süreçte MÖHUK hükümleri uygulanır ve yabancılar hukukuna özgü detaylar dikkate alınır.

48. Yabancıların Türkiye’de edinmiş olduğu taşınmazlar boşanma davasında paylaştırılır mı?
Evet, yabancı eşin Türkiye’de evlilik süresince edindiği taşınmazlar, Türk mal rejimi hükümlerine göre paylaşılabilir. Taşınmazın edinilme şekli, mal rejimi türü ve finansman kaynağı bu değerlendirmede önemlidir.

49. Yabancı mahkeme tarafından verilen boşanma kararları Türkiye’de geçerli midir?
Yabancı mahkeme kararları Türkiye’de geçerli olabilmesi için tanıma veya tenfiz davası açılması gerekir. Kararın sadece boşanmaya ilişkin olması halinde tanıma, mali yükümlülükler içermesi durumunda ise tenfiz süreci uygulanır.

50. Yurtdışına kaçırılan çocuğun iadesi nasıl sağlanır?
Yurtdışına kaçırılan çocukların iadesi için Lahey Sözleşmesi kapsamında işlem yapılır. İlgili ülkenin merkezi makamına başvuru yapılmalı ve çocuğun mutad meskenine dönüşü talep edilmelidir. Sürecin doğru yönetilmesi için uluslararası hukukta uzman bir avukattan destek alınmalıdır.

51. Eşi terk etmek boşanma sebebi midir?
Evet, haklı bir neden olmaksızın ortak konutu terk eden eşe karşı boşanma davası açılabilir. Terk eden eş, bu davranışıyla evlilik birliğini temelinden sarsmış sayılır. Mahkeme, terk eyleminin süresi ve nedenini değerlendirerek karar verir.

52. Evlilik bir yıl dolmadan anlaşmalı boşanma mümkün mü?
Hayır, Türk Medeni Kanunu'na göre anlaşmalı boşanma için evliliğin en az bir yıl sürmesi gerekir. Bu süreden önce boşanma ancak çekişmeli olarak açılabilir ve eşlerin birbirine karşı kusurları incelenir.

53. Zina nasıl ispat edilir?
Zina iddiası, otel kayıtları, mesajlaşmalar, tanık beyanları veya kamera görüntüleri gibi somut delillerle ispat edilebilir. Mahkeme, sadece şüpheye dayalı iddiaları dikkate almaz, net ve ikna edici kanıtlar aranır.

54. Kusurlu eş nafaka alabilir mi?
Ağır kusurlu olan eş yoksulluk nafakası alamaz. Mahkeme, boşanmaya neden olan davranışların hangi taraftan kaynaklandığını değerlendirir ve kusurlu eşe nafaka bağlamaz.

55. Mal paylaşımı boşanma davasında yapılır mı?
Hayır, boşanma davasıyla eş zamanlı olarak mal paylaşımı yapılmaz. Boşanmanın kesinleşmesinin ardından mal rejimi tasfiyesi için ayrı bir dava açılması gerekir.

56. Velayet kime verilir?
Çocuğun üstün yararı gözetilerek, velayet anne ya da babadan birine verilir. Mahkeme, ebeveynin maddi durumu, çocuğa gösterdiği ilgi ve yaşam koşullarını dikkate alır.

57. Anlaşmalı boşanma protokolü nasıl hazırlanır?
Eşler, mal paylaşımı, nafaka, velayet ve diğer konularda mutabık kaldıkları hususları yazılı olarak düzenleyip imzalamalıdır. Bu protokol mahkemeye sunulur ve hâkimin onayıyla geçerli hale gelir.

58. Boşanma davası ne kadar sürer?
Anlaşmalı boşanma davaları genellikle tek celsede sonuçlanır. Çekişmeli boşanma davaları ise delil toplama, tanık dinleme ve bilirkişi raporları gibi işlemler nedeniyle aylar hatta yıllar sürebilir.

59. Evlilik dışı ilişkiler tazminat sebebi olur mu?
Evet, zina nedeniyle mağdur olan eş maddi ve manevi tazminat talep edebilir. Bu talebin kabulü için ihlalin ispatlanması şarttır.

60. Nafaka miktarı nasıl belirlenir?
Mahkeme, tarafların gelir düzeyine, yaşam standartlarına ve nafaka talep eden eşin ihtiyaçlarına göre uygun bir miktara hükmeder. Aylık düzenli olarak ödenir.

61. Boşanma sonrası mal paylaşımı nasıl olur?
Evlilik süresince edinilen mallar “edinilmiş mal” sayılır ve eşit şekilde paylaşılır. Kişisel mallar bu paylaşıma dahil edilmez. Mal rejimi davası ile detaylı inceleme yapılır.

62. Ortak konuttan kim çıkar?
Mahkeme, evin kime tahsis edileceğine karar verir. Genellikle çocukların velayeti verilen eşin konutta kalmasına hükmedilir. Diğer eş, gerekirse tahliye edilir.

63. Çocukla kişisel ilişki nasıl düzenlenir?
Velayet verilmeyen ebeveyn ile çocuk arasında kişisel ilişki kurulması mahkeme kararıyla düzenlenir. Görüşme günleri, saatleri ve süresi detaylı şekilde belirlenir.

64. Evlilikteki şiddet boşanma sebebi midir?
Evet, fiziksel veya psikolojik şiddet, evlilik birliğini temelden sarsan bir sebep olarak kabul edilir. Mağdur eş, delillerle birlikte boşanma davası açabilir.

65. Hangi hallerde tazminat alınabilir?
Zina, şiddet, aldatma gibi ağır kusurlu davranışlar karşısında zarar gören eş, manevi ve maddi tazminat talep edebilir. Mahkeme kusurun ağırlığını dikkate alır.

66. Boşanma davasında tanık gerekir mi?
Çekişmeli boşanma davalarında tanık beyanları önemlidir. Taraflar, iddialarını desteklemek için tanık gösterebilir. Hâkim, bu beyanları dikkate alarak karar verir.

67. Karşı dava nedir?
Boşanma davası açan eşe karşı diğer eş de dava açabilir. Bu duruma karşı dava denir. Karşı dava, aynı dosya içinde birlikte değerlendirilir.

68. Mal kaçırma nasıl önlenir?
Boşanma davası öncesinde yapılan mal kaçırma işlemleri, tapu iptal ve tescil davasıyla iptal edilebilir. Banka hareketleri ve tanık beyanları delil olarak sunulabilir.

69. Boşanma davası düşerse ne olur?
Dava geri çekilirse veya usul eksikliklerinden dolayı reddedilirse, taraflar evli kalmaya devam eder. Yeniden boşanmak isteyen eş, aynı gerekçelerle tekrar dava açabilir.

70. Ev kadınları da nafaka alabilir mi?
Evet, gelir elde etmeyen ya da boşanma sonrası yoksulluğa düşecek eşler, ev hanımı da olsa yoksulluk nafakası talep edebilir. Mahkeme, ekonomik durumu dikkate alır.

71. Boşanmada ev kime kalır?
Ev kimin üzerine kayıtlı olursa olsun, mal paylaşımında evlilik içinde edinilmişse eşit paylaşılır. Ortak çocuk varsa ev genellikle velayet verilen eşe bırakılır.

72. Nafaka süresiz mi verilir?
Yoksulluk nafakası süresizdir, ancak nafaka alan kişinin evlenmesi, işe girmesi ya da mali durumunun iyileşmesi halinde mahkemeye başvurularak kaldırılabilir.

73. Mahkeme velayet kararını neye göre verir?
Mahkeme, çocuğun yaşına, özel ihtiyaçlarına, ebeveynin yaşam tarzına ve bakım koşullarına göre karar verir. Çocuğun psikolojik ve sosyal gelişimi temel ölçüttür.

74. Anlaşmalı boşanmada taraflardan biri vazgeçerse ne olur?
Taraflardan biri duruşma sırasında boşanma istemediğini beyan ederse, dava çekişmeliye dönüşür. Hâkim, eşlerin boşanma iradelerini açıkça göstermesini ister.

75. Nafaka ödenmezse ne olur?
Mahkeme kararıyla hükmedilen nafaka ödenmezse, icra takibi başlatılabilir. Ödeme yapılmadığı takdirde nafaka yükümlüsüne tazyik hapsi uygulanabilir.

76. Çocuk kaç yaşında kendi velayetini seçebilir?
Mahkeme, genellikle 12 yaşından büyük çocukların görüşünü alır. Ancak bu görüş bağlayıcı değil, sadece destekleyicidir. Esas olan çocuğun menfaatidir.

77. Boşanma sonrası soyadı değişir mi?
Kadın eş, boşanma sonrası eski soyadına döner. Ancak evlilik soyadını kullanmaya devam etmek isteyen eş, mahkemeye başvurarak izin alabilir.

78. Anlaşmalı boşanma reddedilebilir mi?
Evet, hâkim eşlerin boşanmayı istemediğini veya protokolün tarafların menfaatine aykırı olduğunu düşünürse anlaşmalı boşanmayı reddedebilir.

79. Boşanma davasında maddi tazminat şartları nelerdir?
Maddi tazminat için boşanmada karşı tarafın kusurlu olması ve diğer eşin zarar görmesi gerekir. Zarar ispatlandığında, kusurlu eşten tazminat alınabilir.

80. Boşanma sonrası nafaka artırımı yapılabilir mi?
Evet, nafaka alan eşin ihtiyaçları artarsa veya ödeyen eşin gelirinde önemli bir artış olursa, mahkemeye başvurarak nafaka artırımı talep edilebilir.

---

SONUÇ: BOŞANMA DAVASI VE İLGİLİ HUKUKİ SÜRECİN ÖZETİ

Boşanma davası, evlilik birliğini temelinden sarsan, hukuki, maddi ve manevi birçok unsuru içeren karmaşık bir süreçtir. Bu makalede, eşi terk etmek, zina, nafaka, mal paylaşımı ve velayet gibi temel konulara odaklanılmış; her biri, boşanma sürecinin nasıl şekillendiğini ve davada hangi hususların önem taşıdığını açıklığa kavuşturmuştur. Boşanma davasının temelini oluşturan bu unsurlar, evlilik içindeki hak ve yükümlülüklerin adil bir şekilde dağıtılmasını sağlamak amacıyla Türk Medeni Kanunu çerçevesinde titizlikle ele alınmaktadır. Sürecin her aşamasında, tarafların kişisel haklarının korunması ve adil bir çözüm elde edilmesi, hukuki bilginin stratejik kullanımıyla sağlanmaktadır.

Boşanma süreci, yalnızca duygusal değil, aynı zamanda karmaşık hukuki adımlar içeren ciddi bir yolculuktur. Tarafların hak ve yükümlülüklerini doğru anlaması ve adımlarını bilinçli şekilde atması bu süreçte büyük önem taşır. Türkiye’de boşanma davalarıyla ilgili en çok merak edilen sorulara yanıtlar sunan bu kapsamlı makale, hem anlaşmalı hem de çekişmeli boşanma davalarının tüm aşamalarında rehberlik etmeyi amaçlamaktadır. Velayetten nafakaya, mal paylaşımından tazminata kadar boşanma hukukunun temel taşlarını sade bir dille ele alan bu makale, güncel bilgilerle donatılmıştır.

Boşanma davaları, yalnızca tarafların iradeleriyle değil, aynı zamanda yargılamayı yönlendiren usul kuralları ve Medeni Kanun hükümleri doğrultusunda ilerler. Bu noktada, aile hukukunun uzmanlık gerektiren bir alan olduğu unutulmamalıdır. Her boşanma davası kendi içinde benzersizdir; dolayısıyla hak kaybı yaşamamak adına, tarafların taleplerini doğru biçimde dile getirmesi, usule uygun hareket etmesi ve mümkünse uzman bir boşanma avukatından hukuki destek alması kritik bir gerekliliktir. Bu makale, boşanma davasında dikkat edilmesi gerekenler konusunda kapsamlı ve erişilebilir bir kaynak sunar.