Giriş

Maaş bordrosu, İş Kanunu ve ilgili mevzuatlar uyarınca işverenin, işçinin çalışma karşılığında aldığı ücret ve diğer haklarını detaylandıran resmi bir belgedir. Maaş bordrosu vermek, işverenin sorumluluğundadır ve işçinin haklarını koruması açısından büyük önem taşır. Ancak, bazı işverenler bu belgenin verilmesini ihmal edebilir ya da kasıtlı olarak iletmeyebilir. Peki, maaş bordrosu almak yasal bir zorunluluk mudur ve işçi maaş bordrosunu alamadığında ne gibi haklara sahiptir?

Bu makalede, maaş bordrosu ile ilgili yasal zorunlulukları, bordronun verilmemesi halinde işçinin haklarını ve yasal yollara başvurma seçeneklerini detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.

---

1. Maaş Bordrosu Vermek Yasal Zorunluluk Mudur?

4857 sayılı İş Kanunu ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na göre işveren, işçinin çalışma karşılığında aldığı maaşı, fazla mesai ücretlerini ve diğer ödemeleri bordro aracılığıyla beyan etmek zorundadır. Bordro, işçinin hak ettiği tüm ücretleri ve kesintileri detaylandırarak yasal kanıt niteliğindedir.

Bordronun olmaması, İş Kanunu'na aykırı bir uygulamaya işaret edebilir ve işçinin maaşının eksik ya da yanlış ödendiği gibi sorunlara yol açabilir.

---

2. Maaş Bordrosunun Verilmemesi Halinde İşçinin Hakları Nelerdir?

Maaş bordrosunun verilmemesi, işçinin ücret alacaklarını ispatlamasını zorlaştırabilir. Ancak, işçi maaş bordrosunu alamadığında bağımsız olarak haklarını arayabilir.

İşçi, iş mahkemesine başvurarak maaşının eksik ya da yanlış ödendiğini iddia edebilir ve tanık beyanları, banka dekontları ya da iş sözleşmesi gibi delilleri sunarak hakkını arayabilir.

---

3. Maaş Bordrosu Olmadan İşçi İşsizlik Maaşı ve Kıdem Tazminatı Alabilir mi?

Eğer işçi maaş bordrosu alamıyor ve bu durum ödemelerle ilgili bir belirsizliğe yol açıyorsa, bu durumu haklı fesih sebebi olarak gösterebilir. Haklı fesih halinde işçi kıdem tazminatına hak kazanabilir. Ayrıca, şayet işçi bordrosuz olarak çalıştığını ispat edebiliyorsa (örneğin banka dekontları, tanıklar, yazılı mesajlar vb.), SGK kayıtlarının eksik yapıldığını iddia ederek Sosyal Güvenlik Kurumu'na başvurabilir ve haklarını talep edebilir.

---

4. İşçi Maaş Bordrosunu Alamadığında Nerelere Başvurabilir?

Maaş bordrosunun verilmemesi durumunda işçi çeşitli resmî mercilere başvurabilir. İlk olarak, İş Kurumu'na (İşkur) veya Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na şikayette bulunabilir.

Bunun yanı sıra, iş mahkemelerinde dava açarak, maaş alacaklarını ve bordronun eksikliğini kanıtlayan delilleri sunarak hakkını talep edebilir.

Fazla mesai, ihbar tazminatı gibi diğer işçi hakları da bu kapsamda talep edilebilir.

---

5. Maaş Bordrosu Olmadan Fazla Mesai ve Diğer Haklar Nasıl Talep Edilir?

Maaş bordrosu olmadan fazla mesai, yıllık izin ücretleri ve diğer hakların talep edilmesi mümkün olsa da biraz daha fazla delil gerektirir.

İşçi, fazla mesai yaptığının kanıtı olarak, şahit gösterme, mesaj kayıtları, e-postalar, kamera kayıtları gibi belgeleri sunabilir.

Bunun yanı sıra, işverenin bordro vermemesi de hukuka aykırı bir davranış olduğundan, işçi fazla mesai ücreti, ihbar tazminatı ve diğer alacaklarını talep edebilir.

---

Sonuç

Maaş bordrosu almak, işçinin en temel haklarından biridir ve işverenin bu belgeyi vermesi yasal bir zorunluluktur. Bordronun verilmemesi, işçinin ücret alacaklarını ve diğer haklarını kanıtlamasını zorlaştırabilir.

Ancak, işçi maaş bordrosu olmadan da tanık beyanları, banka dekontları ve diğer belgelerle haklarını talep edebilir.

Bu durumda iş mahkemesine başvurarak kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, işsizlik maaşı ve fazla mesai ücretlerini alabilir. Dolayısıyla, maaş bordrosunun eksikliği, işçinin haklarından feragat etmesi anlamına gelmez; aksine, işçinin hukuki yollarla haklarını aramasını gerektiren bir durumdur.