MALULEN EMEKLİLİK ŞARTLARI VE SGK BAŞVURU SÜRECİ
MALULEN EMEKLİLİK
Malulen emeklilik, çalışma gücünü kalıcı olarak kaybeden sigortalıların ekonomik güvenceye erişmesini sağlayan en önemli sosyal güvenlik mekanizmalarından biridir. Türkiye’de SGK tarafından yürütülen bu sistem, kanser, kalp yetmezliği, nörolojik hastalıklar, organ yetmezlikleri ve psikiyatrik rahatsızlıklar gibi iş gücünü ciddi biçimde etkileyen sağlık sorunlarının resmî olarak değerlendirilmesi üzerine kurulur. Maluliyet oranının belirlenmesinden prim gün şartlarına, sigortalılık süresinden sağlık raporunun onayına kadar tüm süreç, kişinin iş hayatına devam edemeyecek durumda olup olmadığını netleştirmek için çok aşamalı bir yapıda ilerler.
Malulen emeklilik başvurusu, sağlık kurulu raporu, prim gün sayısı, en az %60 iş gücü kaybı ve SGK onayı gibi birbirini tamamlayan şartlara dayanır. Özellikle maluliyet oranının hesaplanması, kontrol muayeneleri, itiraz süreçleri ve malullük aylığının kesilmesine neden olan durumlar, başvurunun kaderini doğrudan etkileyen kritik aşamalardır. Aynı zamanda malulen emeklilik ile normal emeklilik arasındaki farklar, malullük maaşının nasıl hesaplandığı, hangi hastalıkların kapsamda yer aldığı ve SGK’nın değerlendirme kriterleri bu sürecin tamamlayıcı unsurları arasında bulunur.
Bu makale, malulen emeklilik başvurusu yapmak isteyen sigortalılar için tüm şartları, adımları, belgeleri, hakları ve dikkat edilmesi gereken noktaları ayrıntılı şekilde açıklamaktadır. Sürecin nasıl işlediğini bilmek, hatalı başvuruların önüne geçmek ve gerekli raporların doğru zamanda hazırlanmasını sağlamak açısından büyük önem taşır. Çalışma gücünü kaybeden bireylerin hem malullük aylığına erişebilmesi hem de hak kaybı yaşamadan ilerleyebilmesi için malulen emeklilik şartları, maluliyet oranı hesaplaması, sağlık raporu süreçleri ve SGK incelemeleri eksiksiz şekilde anlaşılmalıdır.
1. MALULEN EMEKLİLİĞİN TEMEL TANIMI
Malulen emeklilik, bir kişinin çalışma gücünü büyük ölçüde kaybetmesi nedeniyle sosyal güvenlik kapsamında erken emeklilik hakkı kazanmasıdır. 5510 sayılı Kanun’un 25. maddesine dayanan bu hak, sigortalının sağlık sorunları nedeniyle iş hayatını sürdüremediği durumlarda ekonomik güvence sağlamayı amaçlar.
Bu tanım, malulen emeklilik sürecinin yasal temelini ve amacını özetler. Çalışma gücü kaybının belirleyici unsur olduğu net şekilde vurgulanmıştır.
2. MALULEN EMEKLİLİĞİN KAPSAMI
Malulen emeklilik hem iş kazası ve meslek hastalığı gibi iş kaynaklı durumlarda hem de sonradan gelişen ağır hastalıklar nedeniyle çalışamaz hale gelen kişiler için geçerlidir. Süreç, SGK onayı ve sağlık kurulu raporuna dayanır.
Bu bölüm, malulen emekliliğin yalnızca iş kazalarına bağlı olmadığını, geniş bir hastalık yelpazesini kapsadığını gösterir. Böylece okuyucu hangi durumlarda başvuru yapılabileceğini net şekilde görür.
3. MALULEN EMEKLİLİK ŞARTLARININ GENEL ÇERÇEVESİ
Malulen emekli olabilmek için en az 10 yıl sigortalılık, 1800 prim günü ve sağlık kurulu tarafından tespit edilen en az %60 iş gücü kaybı şarttır. İşe başlamadan önce mevcut olan hastalıklar kapsam dışı kalır ve çalışma hayatına devam edenlerin malullük maaşı kesilir.
4. MALULİYET ORANININ BELİRLENMESİ
Malullük oranı, SGK tarafından yetkilendirilen hastanelerdeki sağlık kurulu tarafından yapılan muayene ve testlerle belirlenir. Kişinin çalışma gücünü en az %60 kaybettiği raporla doğrulanırsa malulen emeklilik hakkı doğar.
5. PRİM GÜN SAYISI VE İSTİSNALAR
Malulen emeklilik için temel prim şartı 1800 gündür ancak sürekli bakıma muhtaç kişiler için 900 gün ve 5 yıl sigortalılık yeterlidir. İş kazası veya meslek hastalığı durumunda prim gün şartı aranmaz, yalnızca iş gücü kaybı dikkate alınır.
6. HİZMET SÜRESİ ŞARTI
Malulen emekli olabilmek için sigortalının en az 10 yıllık sigortalılık süresi gerekir. Sürekli bakıma muhtaç kişiler için bu süre 5 yıla düşer.
Hizmet süresi şartı, prim gününden bağımsız bir gereklilik olarak sade bir anlatımla açıklanmıştır. Böylece iki şartın karmaşık şekilde karışmasının önüne geçilir.
7. MALULEN EMEKLİLİĞE NEDEN OLAN HASTALIK GRUPLARI
Kanser, ileri seviyede kalp yetmezliği, MS, Parkinson, felç, ağır psikiyatrik bozukluklar, kas-iskelet sistemi hastalıkları, KOAH, böbrek yetmezliği ve ciddi görme–işitme kayıpları malulen emeklilik kapsamına girer. Hastalığın çalışmayı en az %60 oranında engellemesi gerekir.
Malulen emeklilik kapsamına giren hastalıklar, kişinin çalışma gücünü en az %60 oranında ve kalıcı şekilde azaltan ciddi sağlık sorunlarıdır. Bu değerlendirme, SGK tarafından yetkilendirilen hastanelerin sağlık kurulları tarafından yapılır ve her başvuru kişinin durumuna göre ayrı ayrı incelenir. Malulen emekliliğe konu olabilecek başlıca hastalık grupları şunlardır:
- ➜ Kanser türleri: İleri evrede olup tedaviye rağmen kişinin iş gücünü büyük ölçüde kısıtlayan kanser türleri.
- ➜ Kalp ve damar hastalıkları: İleri derecede kalp yetmezliği, kalp kapak hastalıkları ve ciddi damar problemleri.
- ➜ Sinir sistemi hastalıkları: MS, Parkinson, epilepsi, felç ve benzeri kalıcı sinir sistemi rahatsızlıkları.
- ➜ Ruhsal hastalıklar: Şizofreni, bipolar bozukluk, ağır depresyon gibi kişinin günlük yaşamını ciddi şekilde etkileyen psikiyatrik hastalıklar.
- ➜ Kas ve iskelet sistemi hastalıkları: Kas erimesi, ileri romatizmal hastalıklar, uzuv kayıpları veya ağır hareket kısıtlılıkları.
- ➜ Solunum sistemi hastalıkları: İleri KOAH, ciddi astım ve akciğer yetmezliği gibi solunum kapasitesini kalıcı olarak azaltan durumlar.
- ➜ Böbrek hastalıkları: Kronik böbrek yetmezliği ile organ nakli gerektiren veya nakil sonrası çalışma gücünü etkileyen durumlar.
- ➜ Görme ve işitme kaybı: Kalıcı, ileri düzeyde görme veya işitme kayıpları.
Her hastalık kişiden kişiye farklı etki gösterebileceği için malulen emeklilik değerlendirmesi tamamen bireysel yapılır. SGK sağlık kurulu, hastalığın çalışma gücünü ne ölçüde düşürdüğünü inceleyerek nihai kararı verir.
8. MALULİYET ENGEL RAPORU
Maluliyet engel raporu, kişinin iş gücü kaybı oranını tespit eden resmi bir belgedir ve emeklilik başvurusu için zorunludur. SGK sevkiyle gidilen tam teşekküllü hastanede yapılan muayeneler sonucunda düzenlenir.
Maluliyet engel raporu, bir kişinin çalışma gücünü ne ölçüde kaybettiğini belirleyen resmi bir sağlık belgesidir ve malulen emeklilik başvurularında temel kriter olarak kabul edilir. Bu rapor, SGK tarafından yetkilendirilen tam teşekküllü hastanelerin sağlık kurulları tarafından düzenlenir. Değerlendirmede sigortalının iş gücü kaybı incelenir ve kaybın %60 veya üzerinde olup olmadığı tespit edilir.
Maluliyet raporu almak isteyen kişi öncelikle SGK’ya başvuru yapar. SGK başvuruyu aldıktan sonra sigortalıyı yetkili bir hastaneye sevk eder. Hastanede sağlık kurulu tarafından gerekli muayene ve tetkikler yapılır, hastalığın çalışma gücüne etkisi detaylı şekilde değerlendirilir ve rapor hazırlanır. Hazırlanan rapor SGK’ya iletilir ve SGK Sağlık Kurulu nihai kararı verir. Sağlık kurulu %60 ve üzeri iş gücü kaybını onaylarsa sigortalı malulen emeklilik hakkı kazanır.
9. MALULEN EMEKLİLİK RAPORU NEREDEN ALINIR?
Malulen emeklilik raporu, SGK tarafından yetkilendirilen devlet ve üniversite hastanelerinin sağlık kurullarından alınır. Başvuru sahibi önce SGK’ya başvurur, SGK’nın sevkiyle hastaneye gidilerek süreç tamamlanır.
10. MALULİYET DURUMUNUN TESPİT SÜRECİ
SGK başvurusu sonrası sevk edilen hastanede uzman hekimler tarafından detaylı muayene yapılır ve iş gücü kaybı oranı hesaplanır. Rapor SGK’ya gönderilir ve nihai maluliyet kararı SGK Sağlık Kurulu tarafından verilir.
Sigortalı kişi önce SGK’ya başvurur ve SGK tarafından yetkilendirilen bir hastaneye sevk edilir. Hastanede uzman doktorlardan oluşan sağlık kurulu, kişinin muayenesini yapar ve sağlık durumunu ayrıntılı şekilde değerlendirir. Bu süreçte mevcut hastalığın veya engelliliğin çalışma gücü üzerindeki etkisi dikkate alınır. Yapılan tetkikler ve muayeneler sonucunda kurul, kişinin iş gücü kaybı oranını objektif kriterlere göre hesaplar. İş gücü kaybının %60 veya üzerinde olduğunun tespit edilmesi halinde maluliyet durumu belirlenir ve buna ilişkin rapor düzenlenir. Bu oran, sigortalının çalışma gücünü ne ölçüde kaybettiğini gösterir ve SGK’nın malulen emeklilik kararında temel ölçüt olarak kullanılır.
11. MALULİYET ORANININ HESAPLANMASI
Maluliyet oranı, kişinin sağlık durumunun çalışma gücüne etkisini ölçmek amacıyla sağlık kurulu tarafından belirlenir. Uzman doktorlar muayene, tetkik ve değerlendirmeler sonucunda kişinin iş gücündeki kayıp yüzdesini rapor haline getirir.
12. MALULEN EMEKLİLİK BAŞVURUSU NASIL YAPILIR?
Başvuru, SGK’ya yazılı dilekçe verilmesi veya e-Devlet üzerinden başvuru yapılmasıyla başlar. SGK, başvuruyu aldıktan sonra kişiyi yetkili bir hastaneye sevk eder ve rapor olumlu çıkarsa emeklilik işlemleri başlatılır.
13. MALULEN EMEKLİLİK MAAŞI İÇİN GEREKLİ BELGELER
Başvuru sırasında kimlik, SGK başvuru formu, sağlık kurulu raporu, işten ayrılış belgesi ve prim bilgilerini içeren evraklar teslim edilir. SGK tüm belgeleri inceleyerek başvurunun uygunluğunu değerlendirir.
Başvuru için hazırlanması gereken temel belgeler şunlardır:
- ➜ Kimlik belgesi: Sigortalının nüfus cüzdanı, pasaport veya kimlik kartının aslı ve fotokopisi.
- ➜ Sağlık kurulu raporu: Yetkili hastaneden alınmış, sigortalının en az %60 iş gücü kaybı bulunduğunu gösteren maluliyet raporu.
- ➜ SGK başvuru formu: Malulen emeklilik başvurusu için SGK tarafından düzenlenen formun eksiksiz doldurulması.
- ➜ İşten ayrılma belgesi (İhbarname): Sigortalının işten ayrıldığını ve malulen emeklilik talebiyle başvuru yaptığını gösteren yazılı belge.
- ➜ Sosyal güvenlik numarası: SGK kayıtlarında yer alan T.C. kimlik numarası veya ilgili sigorta numarasının bildirilmesi.
- ➜ Prim ödeme bilgileri: Sigortalının prim gün sayısı ve ödenmiş prim bilgilerini gösteren belgeler.
Bu evraklar, SGK’ya yapılan başvuru sonrasında, sevk edilen hastaneden alınan sağlık kurulu raporu ile birlikte dosyaya eklenir. SGK tüm belgeleri inceledikten sonra değerlendirme sürecini tamamlar ve malulen emeklilik maaşı için gerekli işlemleri başlatır.
14. MALULEN EMEKLİLİK MAAŞI NASIL HESAPLANIR?
Malulen emeklilik maaşı, kişinin toplam prim gün sayısı, prime esas kazançları ve maluliyet oranı dikkate alınarak SGK tarafından hesaplanır. Ortalama kazanç yükseldikçe ve prim süresi arttıkça bağlanan maaş da artar.
Malulen emekli olacak kişinin maaşı hesaplanırken ilk olarak sigortalının toplam prim ödeme gün sayısı dikkate alınır. Bu nedenle kişinin çalışma hayatı boyunca ödediği primlerin miktarı ve süresi, maaşın temel belirleyicisidir. SGK, prim gün sayısını hem emeklilik hakkı hem de alınacak maaşın düzeyi için ana gösterge olarak kullanır.
Maaşı etkileyen bir diğer unsur ise maluliyet oranıdır. Sağlık kurulu tarafından en az %60 iş gücü kaybı tespit edilen sigortalıya malulen emekli maaşı bağlanır ve bu oran maaşın seviyesinde de belirleyici olabilir. Emeklilik maaşı, sigortalının geçmişte elde ettiği kazançların ortalaması üzerinden hesaplanır. SGK’nın kendi hesaplama formülüyle belirlenen ortalama günlük kazanç esas alınır ve bu değerlendirme sonucunda kişinin alacağı malullük maaşı netleştirilir.
15. MALULEN EMEKLİLİK VE NORMAL EMEKLİLİK ARASINDAKİ FARKLAR
Normal emeklilik yaş ve prim şartına bağlıyken, malulen emeklilik kişinin sağlık durumu nedeniyle çalışamaz hale gelmesi üzerine tanınan bir haktır. Malulen emekli maaşı genellikle normal emekli maaşından daha düşük olur çünkü prim gün sayısı daha azdır.
16. SAĞLIK KURULU RAPORUNA İTİRAZ SÜRECİ
Sigortalı, sağlık kurulu raporunun hatalı olduğunu düşünüyorsa 30 gün içinde SGK’ya itiraz edebilir ve ikinci bir hastaneye sevk talep edebilir. İkinci rapor da SGK tarafından değerlendirilir ve son karar tekrar SGK Sağlık Kurulu tarafından verilir.
Sağlık kurulunun düzenlediği rapor, sigortalının maluliyet oranını ve malulen emekliliğe uygun olup olmadığını belirleyen temel belgedir. Ancak sigortalı, bu rapordaki değerlendirmeye katılmıyorsa belirli bir itiraz sürecini takip edebilir.
Sigortalı, SGK’nın sağlık kurulu kararına itiraz etmek istediğinde önce SGK’ya yazılı bir dilekçe ile başvurması gerekir. Ardından 30 gün içinde SGK’nın yönlendirdiği başka bir devlet hastanesi veya üniversite hastanesine giderek ikinci bir sağlık kurulu raporu almalıdır. Yeni raporda, ilk raporda yer alan değerlendirmelerin hatalı ya da eksik olduğu tıbbi verilerle ortaya konmalıdır.
İkinci rapor SGK’ya ulaştıktan sonra kurum, her iki raporu da birlikte değerlendirerek kesin kararını verir. Eğer verilen nihai karar sigortalı açısından hâlâ tatmin edici değilse, kişi idari yargıya başvurarak SGK kararına karşı hukuki yoldan itiraz etme hakkına sahiptir. Bu aşama, raporun veya SGK değerlendirmesinin hukuka aykırı olduğunu düşünen sigortalılar için son başvuru yoludur.
17. MALULEN EMEKLİLİK TALEBİ REDDEDİLİRSE AÇILABİLECEK DAVALAR
SGK kararına karşı idari yargıda iptal davası açılabilir ve bu aşamada sağlık raporlarının yeniden incelenmesi talep edilebilir. Ayrıca tıbbi değerlendirmenin hatalı olduğu iddiasıyla bağımsız bilirkişi raporu alınarak mahkemeye sunulabilir.
18. MALULLÜK AYLIĞININ KESİLMESİNE NEDEN OLAN DURUMLAR
Sağlık durumunun iyileşmesi, sigortalının yeniden çalışmaya başlaması, normal emeklilik yaşına ulaşılması veya usulsüzlük tespiti halinde malullük aylığı kesilir. Ayrıca SGK kontrol muayenelerinde oran %60’ın altına düşerse maaş iptal edilir.
Malullük aylığının kesilmesine yol açan durumlar, sigortalının maluliyet halinin ortadan kalkması veya SGK’nın belirlediği şartların ihlal edilmesi sonucunda ortaya çıkar. Malullük aylığının sonlandırılmasına neden olabilecek temel durumlar şunlardır:
- ➜ Sağlık durumunun iyileşmesi: Malullük aylığı, kişinin çalışma gücünü en az %60 oranında kaybettiği rapora dayanarak bağlanır. Eğer sigortalının sağlık durumu düzelir ve artık çalışabilir hale gelirse, SGK maluliyetin devam etmediğini tespit ederek aylığı keser.
- ➜ Sigortalının çalışmaya başlaması: Malulen emekli olan bir kişi herhangi bir işte sigortalı olarak çalışmaya başlarsa, bu durum maluliyet halinin sona erdiği anlamına gelir. SGK bu tespiti yaptığında malullük aylığını durdurur.
- ➜ Normal emeklilik şartlarının tamamlanması: Malullük aylığı, sigortalı normal emeklilik için gerekli yaş ve prim gününü dolduruncaya kadar ödenir. Bu şartlar sağlandığında malullük aylığı kesilir ve kişinin normal emekli aylığı bağlanır.
- ➜ Usulsüz ödeme alındığının ortaya çıkması: Sağlık raporunun sahte olduğu, gerçeğe aykırı bilgi verildiği veya malullük maaşının haksız şekilde alındığı tespit edilirse SGK aylığı tamamen keser. Ayrıca ödenen tutarlar faiziyle birlikte geri istenir.
- ➜ Sigortalının vefatı: Malullük aylığı yalnızca hayatta olan sigortalıya ödenir. Kişinin vefatıyla birlikte aylık otomatik olarak sona erer.
19. SİGORTALI İÇİN MALULLÜK SÜRECİNDE RİSKLER VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Başvurudan önce prim borcu bulunmamalı, raporlar eksiksiz olmalı ve SGK’nın istediği tüm belgeler zamanında sunulmalıdır. Ayrıca başvurunun reddedilmesi halinde süreler kaçırılmamalı ve itiraz hakkı doğru kullanılmalıdır.
20. MALULİYET ORANININ DÜŞMESİ DURUMUNDA MAAŞIN AKIBETİ
SGK kontrol muayenesi sonucunda maluliyet oranı %60’ın altına düşerse malullük maaşı kesilir ve kişi normal emeklilik şartlarını tamamladıysa yaşlılık aylığına geçebilir. Oran tekrar yükselirse yeniden başvuru yapılabilir.
MİMOZA HUKUK BÜROSU OLARAK HUKUKİ HİZMETLERİMİZ
Mimoza Hukuk Bürosu olarak, malulen emeklilik sürecinde yaşanan hak kayıplarının önüne geçmek ve sigortalıların tüm yasal süreçlerini doğru şekilde yürütmek için kapsamlı hukuki danışmanlık sunmaktayız. Maluliyet oranının hatalı belirlenmesi, sağlık raporundaki eksiklikler veya SGK tarafından yapılan yanlış değerlendirmeler, başvuruların reddedilmesine yol açabilmektedir. Büromuz, başvuru dosyasının hazırlanmasından rapor sürecinin takibine kadar tüm aşamalarda profesyonel destek sağlayarak sigortalının hak ettiği sonuca ulaşmasını amaçlar.
SGK’nın sağlık kurulu raporuna itiraz edilmesi gerektiğinde, Mimoza Hukuk olarak süreci titizlikle yönetiyor, ikinci rapor alınacak hastane sevkleri ve itiraz dilekçelerinin hazırlanmasını hukuka uygun şekilde gerçekleştiriyoruz. İlk rapor ile ikinci rapor arasındaki çelişkilerin doğru tespiti ve bu çelişkilerin hukuki zeminde somutlaştırılması, maluliyet itirazının başarı şansını artıran en önemli adımlardır. Bu kapsamda müvekkillerimizin tıbbi belgelerini inceleyerek hukuki delillere dönüştürüyor ve SGK nezdinde güçlü bir başvuru dosyası oluşturuyoruz.
Malullük aylığının kesilmesi, usulsüz ödeme iddiaları, sağlık durumunun yeniden değerlendirilmesi veya normal emekliliğe geçiş gibi süreçlerde de müvekkillerimizin yanında olmaya devam ediyoruz. Gerek SGK ile yazışmaların yürütülmesi, gerekse idari yargıda açılacak davaların hazırlanması konusunda profesyonel hukuki temsil sunuyoruz. Mimoza Hukuk Bürosu olarak amacımız, her sigortalının hak ettiği sosyal güvenlik güvencesine adil ve eksiksiz şekilde ulaşmasını sağlamaktır.
SIKÇA SORULAN SORULAR
1. Kimler malulen emekli olabilir?
Çalışma gücünün en az %60’ını kalıcı olarak kaybeden ve bu durum sağlık kurulu raporuyla SGK tarafından onaylanan kişiler malulen emekli olabilir. Hastalığın iş yaşamını sürekli biçimde engellemesi temel şarttır.
2. Maluliyete neden olan hastalıklar nelerdir?
Kanser, ağır kalp hastalıkları, nörolojik rahatsızlıklar, organ yetmezlikleri ve benzeri ciddi sağlık sorunları maluliyete yol açabilir. Bu hastalıkların maluliyet sayılması için en az %60 iş gücü kaybı oluşturması gerekir.
3. Maluliyet için heyet raporu nasıl alınır?
Kişi önce SGK’ya başvurur ve ardından yetkilendirilmiş hastaneye sevk edilir. Hastanede yapılan tetkikler sonucunda sağlık kurulu raporu düzenlenir.
4. Kronik hastalığı olanlar malulen emekli olabilir mi?
Kronik hastalıklar çalışma gücünü %60 ve üzeri düşürüyorsa malulen emeklilik mümkündür. Bu durumun sağlık kurulu raporuyla belgelenmesi zorunludur.
5. Erken emekliliğe neden olan hastalıklar nelerdir?
Kanser, MS, ağır kalp yetmezliği ve kalıcı nörolojik hastalıklar erken emeklilik hakkı sağlayan hastalarıklardan başlıcalarıdır. Hastalıkların kişinin yaşam ve çalışma kapasitesini ciddi şekilde etkilemesi gerekir.
6. Maluliyet raporu kaç günde çıkar?
Rapor hastanenin yoğunluğuna göre genellikle birkaç hafta içinde hazırlanır. Rapor SGK’ya ulaştıktan sonra ayrıca değerlendirme süreci işler.
7. 1800 gün primle malulen emeklilik maaşı ne kadar olur?
Maaş tutarı kişinin prim kazançlarına göre değişir ancak prim süresi az olduğu için maaş genellikle düşük olur. SGK hesaplamayı prime esas kazanç üzerinden yapar.
8. 3600 gün malulen emekli olma şartları
3600 günü olan kişilerde en az %60 iş gücü kaybı SGK tarafından onaylanırsa malulen emekli olunabilir. Yüksek prim günü maaş hesaplamasında avantaj sağlar.
9. Malulen emekli olmak için en az kaç yıl sigortalı olmak gerekir?
Malulen emeklilik için en az 10 yıl sigorta süresi aranır. Bakıma muhtaç kişilerde bu süre 5 yıla düşer.
10. Maluliyet için kaç gün prim gereklidir?
Malulen emeklilik için en az 1800 gün prim şarttır. Bakıma muhtaç sigortalılarda 900 gün yeterli olur.
11. Malulen emekli olmak için çalışma gücünün yüzde kaçı kaybedilmelidir?
En az %60 çalışma gücü kaybı bulunmalıdır. Bu oran sağlık kurulu tarafından belirlenip SGK tarafından onaylanır.
12. Malulen emeklilik için sağlık raporu nereden alınır?
Rapor SGK’nın sevk ettiği devlet veya üniversite hastanelerinin sağlık kurullarından alınır. SGK başvuru sonrası ilgili hastaneyi belirler.
13. Hastaneden alınan sağlık raporu tek başına yeterli midir?
Hayır, SGK Sağlık Kurulu’nun onayı zorunludur. Gerekirse SGK ek muayene veya ikinci rapor isteyebilir.
14. Malulen emeklilik maaşı ne kadar sürede bağlanır?
SGK genellikle 1–2 ay içinde başvuruyu sonuçlandırır. Yoğunluk ve inceleme süreci bu süreyi uzatabilir.
15. Malulen emekli kişi tekrar çalışabilir mi?
Sigortalı işe başlanırsa malullük maaşı kesilir. Çalışma gücünün geri kazanılması “maluliyetin sona ermesi” sayılır.
16. Malulen emeklilik başvurusu reddedilirse ne yapılmalıdır?
Kişi 30 gün içinde SGK’ya itiraz edebilir. Gerekirse yeni rapor alarak tekrar başvuru yapabilir veya dava açabilir.
17. Malulen emeklilikte itiraz süreci nasıl işler?
İtiraz eden kişi başka bir hastaneye sevk edilir ve yeni rapor düzenlenir. SGK iki raporu birlikte değerlendirerek karar verir.
18. Malulen emeklilikte yaş şartı var mı?
Herhangi bir yaş şartı aranmaz. Sağlık durumu ve prim şartları yeterlidir.
19. Özel sektör çalışanları malulen emekli olabilir mi?
Evet, prim ve sağlık şartlarını karşılayan özel sektör çalışanları da malulen emekli olabilir. Süreç tüm sigortalılarda aynıdır.
20. Devlet memurları malulen emekli olabilir mi?
Memurlar da %60 çalışma gücü kaybını belgeleyerek malulen emeklilik talep edebilir. Başvuru kurumları aracılığıyla SGK’ya iletilir.
SONUÇ
Malulen emeklilik, çalışma gücünü önemli ölçüde kaybeden sigortalılar için hem ekonomik güvence hem de sosyal destek sağlayan kritik bir sosyal güvenlik mekanizmasıdır. Tüm süreç; maluliyet oranının belirlenmesi, sağlık kurulu raporunun hazırlanması, SGK incelemesi, prim gün şartları, sigortalılık süresi ve gerekli belgelerin tamamlanması gibi çok yönlü adımlardan oluşur. Kanser, kalp yetmezliği, nörolojik hastalıklar, ruhsal bozukluklar, organ yetmezlikleri ve kalıcı görme–işitme kayıpları gibi ciddi sağlık sorunlarının değerlendirilmesi; malulen emeklilik başvurusunun temel dayanağıdır. Bu aşamaların her biri, sigortalının çalışma gücünü gerçekten kaybedip kaybetmediğinin objektif bir şekilde tespit edilmesini sağlayarak, sistemin sosyal adalet ilkesine uygun şekilde işlemesini mümkün kılar.
Bu makalede, malulen emeklilik şartlarından prim gün hesaplamalarına, itiraz süreçlerinden malullük aylığının kesilmesine yol açan durumlara kadar tüm kritik noktalar sade bir dille açıklanmıştır. Sigortalıların hak kaybı yaşamaması için başvuru öncesi hazırlıklarını doğru yapması, kontrol muayenelerine dikkat etmesi ve SGK’nın talep ettiği belgeleri eksiksiz sunması büyük önem taşır. Malulen emeklilik; yalnızca bir maaş değil, aynı zamanda sağlık güvencesinin devamı, sosyal haklara erişim ve iş gücünü kaybeden bireyler için uzun vadeli bir destek sistemidir. Bu nedenle sürecin bütün aşamalarını anlamak, hem doğru adımlar atmak hem de hak edilen malullük aylığına sorunsuz ulaşmak açısından büyük katkı sağlar.
