OĞLUMUN BORÇLARINDAN DOLAYI BANA HACİZ GELİR Mİ?
BORÇLARIN AİLE BİREYLERİNE ETKİSİ
Borç ilişkilerinde en çok merak edilen konular aile bireylerini birbirlerinin borçlarından sorumluluk, haciz riski ve icra takibi ihtimalidir. Uygulamada sıkça karşılaşılan sorular; oğlunun borcundan babası sorumlu olur mu, oğlun borcundan dolayı haciz gelir mi, babanın borcu çocuğu etkiler mi, ölen kişinin borçları mirasçılara geçer mi ve aile bireylerinin maaşına ya da mallarına haciz konulabilir mi şeklinde karşımıza çıkar. Türk hukukunda temel ilke, borçların kişisel sorumluluk esasına dayanmasıdır. Buna göre kredi kartı borcu, banka kredisi, ticari borç veya vergi borcu kural olarak yalnızca borcu yapan kişiyi bağlar. Ancak kefillik, müşterek borçluluk, aile giderleri, mal rejimi ve miras yoluyla intikal gibi durumlar, borcun aile bireylerine etkisini değiştirebilmektedir.
Aile bireyleri açısından haciz uygulanması, borcun kaynağına ve hukuki niteliğine göre farklı sonuçlar doğurur. Anne ve babanın borçları çocukları bağlamaz ve oğulun borçları da anne babayı bağlamaz; ancak borca kefil olunması ya da borçlunun vefatı sonrası mirasın kabul edilmesi hâlinde borçtan sorumlululuk başlar. Aynı şekilde miras yoluyla geçen borçlar, mirası reddetmeyen tüm mirasçıları kapsar ve haciz riskini beraberinde getirir. Bu nedenle aile bireylerinin borç ilişkilerinde icra takibi, haciz, mirasın reddi, mal ayrılığı veya edinilmiş mallara katılma rejimi gibi hukuki kavramları doğru değerlendirmesi, hem evlilik sürecinde hem de aile ilişkileri içinde ciddi mali kayıpların önüne geçilmesi açısından büyük önem taşır.
BORÇTAN DOLAYI AİLE ÜYELERİNİN MALLARINA HACİZ UYGULANIR MI?
Borçlunun adına kayıtlı herhangi bir mal varlığı bulunmaması, banka hesaplarına veya maaşına haciz konulamaması hâlinde, icra daireleri borçlunun üçüncü kişilerden olan hak ve alacaklarını araştırabilir. Bu noktada en çok merak edilen konular; “Benim borcumdan dolayı babamın veya annemin mallarına haciz gelir mi?”, “Aile evinde oturuyorsam eve haciz gelir mi?” ve “Borçlar aile bireylerinden tahsil edilebilir mi?” sorularıdır. Bu soruların doğru yanıtı, icra hukukunun temel ilkelerine dayanır.
İCRA HUKUKUNDA TEMEL KURAL: BORÇLARIN ŞAHSİLİĞİ
İcra ve İflas Hukuku’nda geçerli olan en önemli ilkelerden biri kişisel sorumluluk ilkesidir. Bu ilkeye göre, bir kişinin yaptığı borçtan yalnızca kendisi sorumludur. Borcun sebebi ne olursa olsun, hukuki bir dayanak bulunmadıkça kişinin anne, baba, kardeş, eş veya çocuklarının bu borçtan sorumlu tutulması mümkün değildir. Bu nedenle kişisel borç nedeniyle aile bireylerinin mallarına haciz uygulanamaz ve haklarında icra takibi başlatılamaz.
ANNE VE BABANIN MALLARINA HACİZ GELMESİNİN İSTİSNALARI
Her ne kadar genel kural borçların kişisel olması olsa da, bazı istisnai durumlarda üçüncü kişilere haciz uygulanması mümkündür. Bu istisnalar sınırlı sayıdadır ve şu hâllerde söz konusu olabilir:
- Anne veya babanın, çocuğun borcuna kefil olması
- Borcun müşterek borçluluk kapsamında doğmuş olması
- Borcun kaynağında anne, baba ve çocuk arasında birlikte sorumluluk bulunması
Bu durumlar dışında, sadece evlat borcu nedeniyle aile bireylerine haciz uygulanması hukuken mümkün değildir.
AYNI EVDE YAŞAYAN AİLEDE EVE HACİZ GELİR Mİ?
Son yıllarda yapılan yasal düzenlemelerle ev haczi büyük ölçüde sınırlandırılmıştır. Her ne kadar tamamen kaldırılmamış olsa da, ekonomik fayda sağlamadığı için nadiren uygulanmaktadır. Kural olarak borçlunun konutunda bulunan ve zorunlu yaşam eşyaları haczedilemez. Ayrıca İcra ve İflas Kanunu’nun 82. maddesinde sayılan haczi mümkün olmayan mallar dışında kalan eşyalar yönünden de önemli bir ayrım vardır.
Aynı evde oturulsa bile, eşyaların anne veya babaya ait olması ya da onların kişisel malı niteliğinde bulunması hâlinde, evladın borcundan dolayı bu eşyalara haciz uygulanamaz. Böyle bir haciz yapılması durumunda anne ve baba, üçüncü kişi sıfatıyla icra işlemine itiraz edebilir.
MİRAS KALAN MALLAR BORÇ NEDENİYLE HACZEDİLİR Mİ?
Anne veya babanın vefatı sonrası, borçluya miras yoluyla intikal eden taşınır ve taşınmaz mallar, borçlunun malvarlığına dahil olur. Bu nedenle miras kalan mallar üzerinde haciz uygulanması mümkündür. Miras henüz paylaşılmamış olsa bile, haciz işlemi borçlunun mirastaki payı oranında yapılır. Örneğin dört hissedarı bulunan bir taşınmazda borçluya düşen 1/4 pay, icra takibine konu edilebilir.
KİŞİNİN BORCUNDAN AİLESİ SORUMLU TUTULUR MU?
Bir kişinin şahsi borçlarından dolayı ailesinin sorumlu tutulması hukuken mümkün değildir. Bunun tek istisnası, aile bireylerinin borca kefil olmasıdır. Kefillik yoksa anne, baba veya diğer aile üyeleri hakkında icra takibi yapılamaz ve haciz uygulanamaz.
BABANIN BORCUNDAN DOLAYI ÇOCUĞA HACİZ GELİR Mİ?
Çocuğun borcundan dolayı anne ve babaya haciz uygulanamadığı gibi, babanın borcundan dolayı da çocuğa haciz uygulanamaz. Ancak babanın vefatı sonrasında, borçlu olarak bıraktığı miras çocuğa intikal ederse, miras malları üzerinde haciz uygulanabilir. Bu durumda borç, çocuğun şahsi borcu değil; babadan kalan malvarlığına yöneltilmiş bir borçtur. Borçlar mirası aşarsa, mirasçılar reddi miras yoluna başvurabilir.
REDDİ MİRAS VE BORÇLARDAN KORUNMA YOLU
Reddi miras, mirasçının borçlardan sorumlu olmaması için başvurabileceği önemli bir hukuki yoldur. Ancak bu işlem belirli süreler içinde ve usulüne uygun şekilde yapılmalıdır. Süresi içinde reddedilmeyen miras, borçlarıyla birlikte kabul edilmiş sayılır. Bu nedenle miras hukukunda reddi miras hayati öneme sahiptir.
YAŞAYAN BABANIN BORCUNU EVLAT ÖDEMEK ZORUNDA MIDIR?
Kefillik veya birlikte borçluluk durumu yoksa, yaşayan babanın borcunu evladın ödeme zorunluluğu yoktur. Aynı şekilde, evlada ait borçlar nedeniyle de anne ve babanın sorumluluğu bulunmaz. Bu karşılıklı koruma, borçların kişiselliği ilkesinin doğal sonucudur.
OĞLUMA İCRA GELDİ, AYNI EVDE OTURUYORUZ: NE OLUR?
Oğuldan kaynaklanan kişisel bir borç nedeniyle eve haciz gelmesi hâlinde, anne ve babaya ait eşyalar haczedilemez. Eşyaların kime ait olduğu konusunda uyuşmazlık çıkarsa, anne ve baba istihkak iddiasında bulunabilir ve yasal haklarını kullanabilir.
MAAŞIM VARSA HACİZ UYGULANIR MI?
Kesinleşmiş bir icra takibinde alacaklı, tek bir haciz yolunu seçmek zorunda değildir. Maaş haczi, banka hesabı haczi, taşınır ve taşınmaz haczi aynı anda uygulanabilir. Alacaklının amacı alacağını hızlı tahsil etmek olduğundan, genellikle birden fazla haciz yöntemi birlikte kullanılır.
OĞLUMUN BORCU NEDENİYLE BANA HACİZ GELDİYSE NE YAPMALIYIM?
Evladın borcundan dolayı anne veya babaya haciz uygulanması hukuka aykırıdır. Böyle bir durumda icra mahkemesine şikâyet veya itiraz yoluna başvurulabilir. Bazı hâllerde istihkak davası açılması gerekebilir. İcra hukukunda süreler çok önemli olduğundan, hak kaybı yaşanmaması için zamanında hukuki destek alınması önemlidir.
KONU HAKKINDA SIKÇA SORULAN SURLAR
1. Kişinin borcundan dolayı aile bireylerine haciz gelir mi?
Türk hukukunda borçlar kişiseldir ve kural olarak borcu yapan kişiyi bağlar. Bu nedenle bir kişinin kredi kartı borcu, banka kredisi veya ticari borcu nedeniyle anne, baba, eş ya da çocukların malvarlığına haciz uygulanamaz. Ancak kefillik, ortak borç veya miras yoluyla borcun intikali gibi istisnai durumlar varsa aile bireyleri açısından haciz riski doğabilir.
2. Benim Borcum Yüzünden Aileme Haciz Gelir Mi?
Hayır. Borçların kişiselliği ilkesi gereği, kişinin şahsi borcundan dolayı ailesine icra takibi yapılamaz ve haciz uygulanamaz.
3.Babanın Borcundan Dolayı Kızına Haciz Gelir Mi?
Babanın hayattayken yaptığı borçlardan dolayı kız veya erkek evlada haciz uygulanamaz. Sadece miras yoluyla intikal eden mallar veya kefillik hâli istisnadır.
4.Borçlunun Malı ve Maaşı Yoksa Ne Olur?
Borçlunun malı veya maaşı yoksa, üçüncü kişilerden olan hak ve alacakları araştırılır. Sonradan mal edinilmesi hâlinde, icra takibi bu mallar üzerinden devam eder.
5. Anne veya babanın borcundan dolayı çocuğa haciz gelir mi?
Anne ya da babanın hayatta olduğu dönemdeki borçları çocukları bağlamaz. Çocuğa haciz uygulanabilmesi için kefillik bulunması veya borçlu ebeveynin vefatı sonrası mirasın kabul edilmesi gerekir.
6. Ölen babanın borçları çocuğa geçer mi?
Ölen babanın borçları, mirasın kabul edilmesi hâlinde mirasçılara geçer. Bu durumda çocuklar borçtan müteselsilen sorumlu olur ve icra takibi ile haciz riski ortaya çıkabilir.
7. Mirasın reddi borçlardan tamamen kurtarır mı?
Mirasın süresi içinde reddedilmesi hâlinde mirasçı, ölen kişinin borçlarından tamamen kurtulur. Bu durumda mirasçı hakkında icra takibi yapılamaz ve haciz uygulanamaz.
8. Miras kalan eve borç nedeniyle haciz konulabilir mi?
Miras yoluyla intikal eden ev, araba veya arsa gibi mallar, mirası kabul eden mirasçılar bakımından borç nedeniyle haczedilebilir. Haciz, miras kalan borç sebebiyle yapılır.
9. Vergi borçları mirasçılara geçer mi?
Miras bırakanın vergi borçları mirasçılara geçer ancak vergi cezaları mirasçılara intikal etmez. Mirası kabul eden mirasçılar yalnızca vergi borcunun aslından sorumludur.
10. Hayat sigortası borcu tamamen ortadan kaldırır mı?
Krediye bağlı hayat sigortası varsa ve poliçe kapsamındaysa borç sigorta şirketi tarafından ödenir. Ancak poliçe kapsamı dışındaki ölüm hâllerinde borç mirasçılara intikal edebilir.
11. Aynı evde yaşayan aile bireylerinin eşyaları haczedilebilir mi?
Borçlu ile aynı evde yaşayan aile bireylerine ait eşyalar, borçlunun borcu nedeniyle haczedilemez. Böyle bir durumda istihkak iddiası ile hacze itiraz edilebilir.
12. Çocuğun borcundan dolayı anne babanın mallarına haciz gelir mi?
Çocuğun kişisel borçları anne ve babayı bağlamaz. Anne veya baba kefil değilse ya da ortak borç yoksa mallarına haciz uygulanamaz.
13. Ortak kredi çekildiyse eşlerin sorumluluğu nasıl olur?
Eşlerin birlikte çektiği krediler ortak borç sayılır. Bu durumda borcun ödenmemesi hâlinde her iki eş de borcun tamamından sorumlu tutulabilir.
14. İcra takibine itiraz edilirse haciz durur mu?
Süresi içinde yapılan icra takibine itiraz, takibi durdurur ve haciz aşamasına geçilmesini engeller. Bu nedenle itiraz süresi büyük önem taşır.
15. Kefil olan aile bireyi borçtan nasıl etkilenir?
Kefil olan aile bireyi, asıl borçlu borcu ödemezse doğrudan sorumlu hâle gelir. Bu durumda kefilin maaşına ve malvarlığına haciz uygulanabilir.
16. Aile bireyleri borç ve haciz riskine karşı nasıl korunabilir?
Borç ve haciz riskine karşı korunmak için kefillikten kaçınılması, mal rejiminin bilinçli seçilmesi, mirasın reddi sürelerinin takip edilmesi ve icra takibi durumunda gecikmeden hukuki destek alınması büyük önem taşır.
MİMOZA HUKUK BÜROSU OLARAK HUKUKİ HİZMETLERİMİZ
Mimoza Hukuk Bürosu olarak, aile bireylerinin borç ve haciz riski, icra takibi, maaş ve malvarlığına haciz, miras yoluyla borcun intikali ve mirasın reddi gibi konularda kapsamlı ve çözüm odaklı hukuki hizmet sunmaktayız. Özellikle borcun kişisel mi yoksa ortak mı olduğu, kefillik bulunup bulunmadığı, mal rejiminin borçlara etkisi ve icra süreçlerinde hak kaybı yaşanmaması için somut olaya özgü hukuki analiz yapılmakta; haksız icra takiplerine karşı itiraz, şikâyet ve dava süreçleri titizlikle yürütülmektedir.
Büromuz, bir başkasının borcundan dolayı haciz, ölen kişinin borçları nedeniyle mirasçıların sorumluluğu, vergi borçlarının mirasa etkisi, aile konutu ve ortak krediler, istihkak iddiaları ve haczin kaldırılması gibi uygulamada sık karşılaşılan uyuşmazlıklarda müvekkillerine etkin temsil sağlamaktadır. Amaç; aile birliğini ve kişisel malvarlığını koruyacak en doğru hukuki yolu belirlemek, icra ve haciz risklerini en aza indirmek ve süreci hızlı, şeffaf ve güvenilir şekilde sonuçlandırmaktır.
İSTANBUL AVUKAT İLETİŞİM BİLGİLERİ
İstanbul Avukatı Fatma Türkan Kamış
Telefon 0532 685 61 40
Adres AC MOMENT PLAZA / Soğanlık Yeni Mah. Baltacı Mehmet Paşa Sk. B Blok Kat:18 D No:152, Kartal/İstanbul
Mail mimozahukuk@gmail.com
Hizmet Alanları Ceza, Boşanma, Kira, Gayrimenkul, İcra, Ticaret, Yabancılar, İş Hukuku
Avukata sor hattı için ➔ Tıklayın
SONUÇ
Mimoza Hukuk Bürosu olarak, borçtan sorumluluk, icra takibi, haciz işlemleri ve aile bireylerinin borçlardan etkilenmesi konularında uygulamada en sık karşılaşılan uyuşmazlıkların temelinde, borçların kime ait olduğunun doğru tespit edilememesi yatmaktadır. Türk hukukunda esas olan, borçların kişisel sorumluluk ilkesine dayanmasıdır. Buna göre eşin kişisel borçları diğer eşi, anne babanın borçları çocukları, çocuğun borçları da ebeveynleri doğrudan bağlamaz. Ancak kefillik, ortak borç, aile giderleri, mal rejimi ve miras yoluyla borcun intikali gibi durumlar, bu genel kuralın istisnalarını oluşturur. Bu istisnalar göz ardı edildiğinde, eşin borcundan dolayı haciz, babanın borcunun çocuğu etkilemesi veya miras kalan borçlar nedeniyle haciz uygulanması gibi ciddi hak kayıpları ortaya çıkabilmektedir.
Bu nedenle borç ilişkilerinde, özellikle eşin borcundan dolayı haciz gelir mi, ölen kişinin borçları mirasçılara geçer mi, mirasın reddi ile borçtan kurtulmak mümkün mü ve aile bireylerinin maaşına haciz konulabilir mi gibi soruların her somut olayda ayrı ayrı değerlendirilmesi gerekir. Mimoza Hukuk Bürosu, icra ve iflas hukuku ile aile hukuku kesişiminde ortaya çıkan bu tür uyuşmazlıklarda; borcun niteliğinin belirlenmesi, icra takibine itiraz süreçlerinin yürütülmesi, haciz işlemlerine karşı hukuki yolların kullanılması ve miras kaynaklı borç risklerinin yönetilmesi konularında müvekkillerine kapsamlı hukuki destek sunmaktadır. Borç ve haciz risklerinin doğru yönetilmesi, hem aile birliğinin korunması hem de kişisel malvarlığının güvence altına alınması açısından hayati öneme sahiptir.
