PERGOLA VE SUNDURMA YAPILAR RUHSATA TABİ Mİ?
Pergola ve Sundurma Yapılar Ruhsata Tabi Midir?
Pergola ve sundurma yapılarının ruhsata tabi olup olmadığı, Türkiye'deki imar mevzuatına göre belirlenen önemli bir konudur. Bu yapılar, estetik ve işlevsel özellikleriyle dış mekanların kullanımını artırsa da, imar kurallarına uygun olarak yapılmaları gerekmektedir. Pergola ve sundurma yapıların tanımları, hangi durumlarda ruhsat gerektirdikleri ve hangi durumlarda ruhsat gerektirmedikleri, bu yazının ana odak noktalarıdır. Özellikle hafif malzemelerden yapılan, etrafı açık olan ve bina cephesini değiştirmeyen pergola ve sundurmalar, belirli şartlar altında ruhsata tabi değildir. Ancak, yapının kapalı alan oluşturması veya ana yapının taşıyıcı unsurlarını etkilemesi durumunda ruhsat alınması zorunludur. Yerel belediyelerin imar yönetmeliklerine uygun hareket edilmesi, bu tür yapılar için olası yasal sorunların önlenmesi açısından kritik öneme sahiptir.
Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği'nin "Yapı Ruhsatı Gerektirmeyen İnşai Faaliyetler" başlıklı 59. maddesinde, "basit tamir ve tadiller, balkonlarda yapılan açılır kapanır katlanır cam panel uygulamaları, korkuluk, pergola, çardak/kameriye ve benzerlerinin yapımı" ruhsata tabi değildir.
Pergola ve sundurma yapılarının ruhsata tabi olup olmadığı, Türkiye'deki imar mevzuatına göre belirlenmektedir. Genel olarak, bu tür yapılar bazı koşullar altında ruhsat gerektirmemektedir. Ancak, belirli kriterlerin sağlanması önemlidir. Pergola ve sundurma yapılar, özellikle dış mekanların korunması ve estetiğin ön plana çıkarılması amacıyla sıklıkla tercih edilen yapılar arasındadır. Bu tür yapılar, özellikle bahçeli evler, kafeler ve restoranlar gibi açık alanlarda yaygın olarak kullanılır. Ancak bu yapıların yasal olarak inşa edilmesi için ruhsat gerekip gerekmediği birçok kişi için bir soru işaretidir. Bu yazıda, pergola ve sundurma yapıların ruhsata tabi olup olmadığı ve bu konuda dikkat edilmesi gereken hususlara değineceğiz.
1. Pergola Nedir?
Pergola, genellikle ahşap, metal ya da beton gibi malzemelerden yapılan, üstü açık ya da yarı açık bir çatı sistemi olan, dört ya da daha fazla direk üzerine inşa edilen yapılardır. Pergolalar, güneş ışığından ve hafif yağmurlardan korunma sağlarken, bahçeler ve teraslar gibi açık alanlarda estetik bir görüntü oluşturur. Pergola yapılarının ruhsata tabi olup olmadığı, kullanım amacı ve inşa edildikleri alanın özelliklerine bağlıdır.
Pergola bahçede, bina cephelerini değiştirmemek kaydıyla terasta, hafif yapı malzemelerinden dikme ve sık kirişleme ile yapılan ve üzerine yeşil bitki örtüsü sardırılabilen, etrafı açık yapılar olarak tanımlanır.
2. Sundurma Nedir?
Sundurma ise bir bina girişini ya da belli bir açık alanı yağmur, kar ve güneş gibi dış etkenlerden korumak için yapılan genellikle duvara sabitlenmiş, çatılı ve destekli bir yapıdır. Sundurmalar genellikle bina ile bütünleşik yapılardır ve bu nedenle ruhsat gerekliliği açısından farklı değerlendirilebilir. Sundurma yapılarının özellikle binaların ön cephelerinde bulunması durumunda, ruhsat prosedürleri daha da önem kazanmaktadır.
Yağmurdan, güneşten ve rüzgârdan korunmak için yapı yaklaşma mesafesini ihlal etmemek kaydıyla, binaya bitişik olarak hafif malzemeden yapılan, bölme duvarları olmayan üç tarafı açık örtülerdir.
3. Yapı Ruhsatı Nedir?
Türkiye’de inşaat ve yapılaşma, İmar Kanunu ve ilgili yönetmeliklerle düzenlenmiştir. Yapı ruhsatı, bir yapının inşasına başlanmadan önce ilgili belediyeden alınması gereken izindir. Ruhsat alınmadan inşa edilen yapılar, kaçak yapı olarak kabul edilir ve yıkılmaları ya da yüksek cezalarla karşı karşıya kalmaları söz konusu olabilir. Ancak her yapı için ruhsat gerekliliği bulunmamaktadır. Pergola ve sundurma gibi küçük yapılar, bu açıdan özel bir değerlendirmeye tabi tutulabilir.
Yukarıdaki tanımlara uygun olarak yapılan pergola ve sundurma yapıları, ruhsata tabi değildir. Ancak, şu koşulların sağlanması gerekmektedir.
Hafif Malzeme Kullanımı: Yapının hafif ve sökülebilir malzemelerden yapılması, ana yapının taşıyıcı unsurlarını etkilememesi gerekmektedir (
Kapalı Alan Oluşturmama: Yapı, kapalı alan oluşturmayacak şekilde, etrafı açık olmalıdır.
Bina Cephesini Değiştirmeme: Yapı, bina cephesini değiştirmemeli ve ana yapıya zarar vermemelidir.
Eğer pergola veya sundurma yapısı yukarıdaki koşulları sağlamıyorsa, ruhsat alınması gerekmektedir.
Örneğin:
-
Kapalı Alan Oluşturulması: Yapı, kapalı alan oluşturuyorsa veya etrafı tamamen kapatılıyorsa.
-
Ana Yapının Taşıyıcı Unsurlarını Etkileme: Yapı, ana yapının taşıyıcı sistemini etkiliyorsa veya ona zarar veriyorsa.
-
Bina Cephesinin Değiştirilmesi: Yapı, bina cephesini değiştiriyorsa veya ana yapının görünümünü etkiliyorsa.
4. Pergola ve Sundurma Yapıların Ruhsat Gerekliliği
Genel olarak pergola ve sundurma yapılar, sabit bir temel üzerine inşa edilmeyen ve çevresel etkenlere karşı geçici koruma sağlayan yapılar olarak değerlendirilir. Ancak bu yapıların boyutu, kullanım amacı ve bulunduğu alanın imar durumuna göre ruhsata tabi olup olmadıkları değişiklik gösterebilir. Eğer yapı büyük bir alan kaplıyor ve bina ile bütünleşik bir fonksiyon üstleniyorsa, ruhsat zorunluluğu doğabilir.
5. İmar Yönetmelikleri ve İlgili Düzenlemeler Türkiye’de her belediye, imar yönetmeliklerinde küçük değişiklikler yapabilir. Bu nedenle, pergola ve sundurma yapılar inşa edilmeden önce yerel belediyenin ilgili yönetmelikleri incelenmelidir. Özellikle kentsel alanlarda, tarihi bölgelerde ya da sit alanlarında inşa edilen bu tür yapılar için ruhsat gerekliliği sıkı bir şekilde uygulanabilir. Bazı durumlarda, yapı kullanım izni alınmadan pergola ve sundurma inşa edilmesi cezai yaptırımlara yol açabilir.
6. Geçici Yapılar ve Ruhsat
Pergola ve sundurma gibi yapılar genellikle geçici yapılar olarak kabul edilir. Eğer bu yapılar, sabit bir temel üzerine inşa edilmiyor ve çevre düzenlemesi ile entegre edilmiyorsa, bazı durumlarda ruhsat zorunluluğu olmayabilir. Ancak bu noktada, yapının kullanım süresi ve şekli de göz önünde bulundurulmalıdır. Örneğin, ticari alanlarda inşa edilen büyük pergolalar ya da sundurmalar, ruhsat gerektiren yapılar olarak değerlendirilebilir.
7. Müstakil Evlerde Pergola ve Sundurma Yapıları
Müstakil evlerde bahçeye yapılan pergola ve sundurma yapıları, genellikle özel mülk sınırları içerisinde olduğu için ruhsata tabi olmayabilir. Ancak yapının dışarıdan görünümü, çevreye olan etkisi ve belediyenin yerel düzenlemeleri bu durumu etkileyebilir. Ayrıca, pergolanın üzerinin kapatılması ya da yanlarının kapalı bir alana dönüştürülmesi halinde yapı ruhsata tabi hale gelebilir.
8. Ticari Alanlarda Pergola ve Sundurma Yapıları
Kafeler, restoranlar ve oteller gibi ticari işletmelerde kullanılan pergola ve sundurma yapıları genellikle daha büyük ve kalıcı yapılar olarak inşa edilir. Bu tür yapıların inşası öncesinde mutlaka yerel belediyeden izin alınmalı ve gerekli ruhsat işlemleri tamamlanmalıdır. Ticari alanlarda ruhsatsız yapılar, işletme sahipleri için ciddi yasal sorunlar doğurabilir ve işletmelerin kapatılmasına kadar gidebilecek yaptırımlara sebep olabilir.
9. İlgili Yasal Prosedürler
Pergola ya da sundurma yapıların ruhsata tabi olup olmadığını netleştirmek için, öncelikle yerel belediyenin İmar ve Şehircilik Müdürlüğü’ne başvurulması gerekmektedir. Belediyeden alınacak bilgi doğrultusunda yapının ruhsat gerektirip gerektirmediği belirlenir. Ayrıca, yapı kullanma izin belgesi ve proje çizimleri de bu süreçte gerekli olabilecek belgeler arasındadır.
10. Sonuç ve Tavsiyeler
Danıştay kararlarında, pergola ve sundurma yapılarının ruhsata tabi olup olmadığı değerlendirilirken, yapının niteliği, kullanılan malzeme ve kullanım amacı dikkate alınmaktadır. Örneğin, hafif malzemeden yapılan ve kapalı alan oluşturmayan pergola yapısının ruhsata tabi olmadığına karar verilmişti
Pergola ve sundurma yapıları, belirli koşullar altında ruhsata tabi değildir. Ancak, yapının özellikleri, kullanılan malzeme ve kullanım amacı gibi faktörler önemlidir. Yapının ruhsata tabi olup olmadığını belirlemek için yerel belediyenin imar yönetmeliği ve ilgili mevzuat hükümleri dikkate alınmalıdır. Her durumda, yapıya başlamadan önce yerel otoritelerden bilgi almak ve gerekli izinleri almak önemlidir.
Sonuç olarak, pergola ve sundurma yapıların ruhsata tabi olup olmadığı tamamen yapının boyutu, amacı, bulunduğu alan ve yerel imar yönetmeliklerine bağlıdır. Bu tür yapıların inşa edilmesi öncesinde yerel belediyelerden bilgi almak, hem yasal sorunların önüne geçmek hem de yapılacak yapının kalıcı olabilmesi açısından büyük önem taşır. Kendi mülkünüzde dahi olsa, çevresel ve toplumsal etkileri göz önünde bulundurarak hareket etmek her zaman en güvenli ve doğru yol olacaktır.
