ÖLEN BİR KİŞİNİN BANKADAKİ PARASI NASIL ALINIR? - VERASET - MİRAS PAYI
Ölen Kişinin Banka Hesabındaki Paraya Mirasçılar Nasıl Ulaşabilir?
Bir kişinin vefatından sonra geride bıraktığı banka hesabında bulunan para, mirasçılar açısından önemli bir hukuki süreci beraberinde getirir. “Ölen kişinin bankadaki parası nasıl alınır?” sorusu, miras hukuku çerçevesinde sıkça gündeme gelen ve dikkatle takip edilmesi gereken bir konudur. Türk Medeni Kanunu’na göre murisin banka hesaplarında yer alan para, tüm mirasçılara elbirliği mülkiyeti kapsamında geçer. Bu nedenle mirasçılar, bankadaki paraya ulaşmak için yalnızca mirasçılık belgesi ile yetinemez; aynı zamanda veraset intikal vergisini ödeyip “vergi ilişiği yoktur” yazısını da bankaya ibraz etmelidir.
Mirasçılar, sadece kendi hisselerini almak istediklerinde ise bankadaki elbirliği mülkiyeti yapısını paylı mülkiyete çevirmek zorundadır. Bu dönüşüm, Sulh Hukuk Mahkemesi’nde açılacak dava ile gerçekleştirilir. Vefat eden kişiye ait hesapların e-Devlet üzerinden sorgulanabilmesi ve banka işlemlerinin usulüne uygun yapılabilmesi için belirli adımların eksiksiz tamamlanması gereklidir. Bu yazıda, murisin banka hesabındaki paranın yasal olarak nasıl alınacağına, veraset belgesi ve vergi işlemlerine, mirasçıların karşılaşabileceği hukuki sorunlara ve tüm sürecin işleyişine dair detaylı açıklamalar bulacaksınız.
Vefat Eden Kişinin Bankadaki Parası Nasıl Alınır?
Bir kişinin vefatı halinde, banka hesaplarında bulunan paraya mirasçılar ancak belirli hukuki prosedürleri izleyerek ulaşabilir. Türk Medeni Kanunu’na göre, muristen kalan bankadaki para, mirasçılar arasında elbirliği mülkiyeti esasına göre paylaşılır. Bu da, hesapta bulunan meblağın çekilebilmesi için tüm mirasçıların birlikte hareket etmesini zorunlu kılar.
Mirasçılar Bankadaki Parayı Nasıl Çekebilir?
Ölen birinin banka hesabındaki parayı çekmek isteyen mirasçılar, öncelikle noterden ya da Sulh Hukuk Mahkemesi’nden veraset ilamı (mirasçılık belgesi) almalıdır. Bu belge, kişilerin yasal olarak mirasçı olduklarını gösterir. Ancak bu belge tek başına yeterli değildir. Mirasçıların veraset ve intikal vergisini ödediklerine dair "vergi ilişiği yoktur" yazısını da ilgili vergi dairesinden temin ederek bankaya sunmaları gerekir.
Elbirliği Mülkiyeti ve Paylı Mülkiyete Geçiş
Bankadaki paranın mirasçılar arasında paylaşılabilmesi için genellikle elbirliği mülkiyeti yapısının, paylı mülkiyete dönüştürülmesi gereklidir. Bu dönüşüm, Sulh Hukuk Mahkemesi’ne açılacak bir dava ile sağlanır. Bu dava sonucunda her mirasçının hissesi belirlenir ve banka nezdindeki işlemler buna göre yapılır.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Açılabilir mi?
Murisin bankadaki parası için izale-i şüyu (ortaklığın giderilmesi) davası açılması mümkün değildir. Yargıtay kararları da bu görüşü desteklemektedir. Çünkü izale-i şüyu davaları, taşınmaz mallar ya da bölünemeyen somut varlıklar için uygulanabilir. Bankadaki nakit varlıklar için bu yol izlenemez.
Banka Hesapları E-Devlet Üzerinden Sorgulanabilir mi?
Evet, mirasçılar ölen kişinin banka hesaplarını e-Devlet sistemi üzerinden sorgulayabilirler. Bunun için “Mevduat / Katılım Fonu Hesabı Bulunan Banka Sorgulama (Mirasçısı Olduğunuz Kişi Adına)” hizmeti kullanılabilir. Bu işlem için veraset ilamı alınmış olması gerekmektedir.
Mirasçılar Arasında Anlaşmazlık Olursa Ne Olur?
Tüm mirasçılar fikir birliği içinde değilse ve sadece bazıları kendi payını almak istiyorsa, bu kişilerin mirasın paylı mülkiyete dönüştürülmesi için mahkemeye başvurmaları şarttır. Aksi takdirde, hesap üzerinde tek taraflı işlem yapamazlar.
Banka Hesaplarının Kapatılması Nasıl Sağlanır?
Mirasçıların, murisin banka hesabının kapatılması için ölüm belgesi ve mirasçılık belgesi ile birlikte bankaya yazılı olarak başvurmaları gerekir. Banka, veraset işlemleri ve varsa borçların kapanmasının ardından hesabı kapatacaktır.
Bankadaki Para 10 Yıl Boyunca Alınmazsa Ne Olur?
Eğer mirasçılar, ölen kişiye ait banka hesabındaki parayı 10 yıl boyunca talep etmezse, bu para Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na (TMSF) devredilir. Bu süre zarfında hiçbir işlem yapılmazsa yasal haklar sona erebilir.
Murisin Bankadaki Borçları Mirasçılara Geçer mi?
Türk Medeni Kanunu uyarınca, murisin tüm borçları da mirasçılara geçer. Ancak kredi borçları genellikle hayat sigortası kapsamında olduğundan, banka bu borçları sigorta şirketinden tahsil eder. Sigorta kapsamı dışında kalan borçlar ise mirasçılardan talep edilebilir.
Mirasçılar Parayı Nasıl Alır?
Mirasçılar, veraset ilamı ve vergi ilişiği olmadığına dair belge ile bankaya başvurduklarında, birlikte hareket etmek şartıyla murisin parasını çekebilirler. Eğer sadece kendi hisselerini talep ediyorlarsa, öncesinde paylı mülkiyet talebiyle dava açmaları zorunludur.
Örnek Dilekçe: Bankadaki Paranın Alınması İçin
[Bankanın Adı] [Şube Adı] Müdürlüğüne
... tarihinde vefat eden [Ad Soyad] isimli kişinin bankanızdaki [IBAN veya hesap numarası] numaralı hesabında bulunan varlığın tarafımıza intikali için gerekli olan belgeler dilekçemiz ekindedir.
Tüm mirasçıların muvafakati bulunduğundan, hesabın kapatılarak tarafımıza ödeme yapılmasını arz ederiz.
Mirasçılar Vekili
[İsim – İmza]
EKLER:
-
Veraset İlamı
-
Vergi İlişiği Yoktur Belgesi
-
Muvafakatname
-
Vekâletname
Ölen Bir Kişinin Bankadaki Parasının Nasıl Alınacağı Konusunda Sıkça Sorulan Sorular
1. Ölen birinin bankadaki parasını kimler alabilir?
Murisin banka hesabındaki parayı, yasal mirasçılar alabilir. Mirasçılık veraset ilamı ile belgelenmelidir. Tüm mirasçılar birlikte hareket ederek ya da yasal süreçlerle paylarını talep edebilir.
2. Bankadaki parayı çekmek için veraset ilamı yeterli midir?
Hayır. Veraset ilamı sadece mirasçı olduğunuzu kanıtlar. Parayı çekebilmek için ayrıca “vergi ilişiği yoktur” yazısı da bankaya sunulmalıdır.
3. Veraset ilamı nereden alınır?
Veraset ilamı, noterden ya da Sulh Hukuk Mahkemesi’nden alınabilir. Belgede mirasçıların isimleri ve miras pay oranları yer alır.
4. Miras kalan banka parası nasıl paylaşılır?
Para, mirasçılar arasında elbirliği mülkiyetiyle geçer. Paylaşım yapılabilmesi için ya fikir birliği gerekir ya da mülkiyet yapısı mahkeme kararıyla paylı hale getirilmelidir.
5. Mirasçılar tek başlarına bankadaki paylarını çekebilir mi?
Hayır. Elbirliği mülkiyeti olduğu sürece tek başına işlem yapılamaz. Paylı mülkiyete geçilmesi için dava açılması gerekir.
6. Elbirliği mülkiyeti nedir?
Elbirliği mülkiyeti, muristen kalan mal ve hakların tüm mirasçılara ortak olarak geçmesidir. Her mirasçı, tamamında hak sahibidir ama tek başına tasarruf yetkisi yoktur.
7. Paylı mülkiyete nasıl geçilir?
Paylı mülkiyete geçmek için Sulh Hukuk Mahkemesi’nde dava açılması gerekir. Dava sonucunda her mirasçının payı belirlenir ve ayrı ayrı işlem yapılabilir hale gelir.
8. Banka parası için ortaklığın giderilmesi davası açılabilir mi?
Hayır. Bankadaki paralar taşınmaz gibi değerlendirilmediğinden, izale-i şüyu (ortaklığın giderilmesi) davası açılamaz.
9. Ölen kişinin banka hesapları nasıl öğrenilir?
Mirasçılar, e-Devlet sistemi üzerinden murisin hangi bankalarda hesabı olduğunu sorgulayabilir. Bunun için veraset belgesi gereklidir.
10. E-devletten hesap sorgulaması nasıl yapılır?
E-devlet’te “Mevduat/Katılım Fonu Hesabı Bulunan Banka Sorgulama (Mirasçısı Olduğunuz Kişi Adına)” hizmeti kullanılarak hesap bilgisi öğrenilir.
11. Vergi dairesinden alınması gereken belge nedir?
Veraset intikali sonrası, “vergi ilişiği yoktur” belgesi alınarak bankaya sunulmalıdır. Bu belge, mirasçının vergi borcu olmadığını gösterir.
12. Vergi ilişiği yoktur yazısı nasıl alınır?
Murisin son ikamet adresine göre yetkili vergi dairesine başvurarak veraset ve intikal vergisi ödenir, ardından bu belge düzenlenir.
13. Tüm mirasçılar birlikte hareket etmek zorunda mı?
Evet, elbirliği mülkiyeti geçerli olduğu sürece birlikte başvuru yapılmalıdır. Ayrı işlem yapılabilmesi için paylı mülkiyete geçiş şarttır.
14. Tek bir mirasçı bankadaki parayı çekebilir mi?
Ancak diğer mirasçıların yazılı muvafakatini alması durumunda ya da dava yoluyla paylı mülkiyet kurulmuşsa mümkündür.
15. Bankadaki para çekilmezse ne olur?
Murisin bankadaki parası 10 yıl boyunca çekilmezse, bu para TMSF’ye devredilir. Bu süreden sonra para talep edilemez.
16. Vefat eden kişinin bankaya olan borçları ne olur?
Murisin borçları mirasçılara geçer. Ancak banka kredileri sigortalıysa borç sigorta tarafından ödenir.
17. Murisin emekli maaşı çekilebilir mi?
Murisin ölümünden sonra emekli maaşının çekilmesi, yasal olmayıp suç teşkil eder. Bu işlem cezai sorumluluk doğurur.
18. Murisin borçları reddi mirasla engellenebilir mi?
Evet. Mirasçılar 3 ay içinde reddi miras yaparak hem alacaklardan hem borçlardan sorumluluktan kurtulabilir.
19. Banka hesabı nasıl kapatılır?
Hesap kapatmak için ölüm belgesi, veraset ilamı ve vergi ilişiği yoktur belgesi ile birlikte bankaya başvurulmalıdır.
20. Murisin banka hesap dökümü alınabilir mi?
Mirasçılar sadece hesapta bulunan bakiye bilgisini alabilirler. Ayrıntılı döküm verilmez.
21. Banka kartı kullanılarak para çekilirse ne olur?
Murisin vefatından sonra banka kartının kullanılması dolandırıcılık ve haksız kazanç kapsamına girer; suçtur.
22. Murisin eşi bankadaki parayı alabilir mi?
Eşi yasal mirasçıdır ve payı oranında bankadaki parayı alabilir. Tüm işlemler yasal prosedüre uygun şekilde yapılmalıdır.
23. Muvafakatname ile para çekilebilir mi?
Evet. Diğer mirasçılar yazılı olarak muvafakat verirse, bir mirasçı parayı bankadan alabilir.
24. Banka işlemleri için avukat şart mı?
Avukat şart değildir, ancak karmaşık miras ilişkilerinde sürecin sağlıklı yürütülmesi için avukattan destek alınması faydalıdır.
25. Miras kalan para döviz hesabında ise ne olur?
Döviz hesabı da mirasın parçasıdır. TL karşılığı üzerinden paylaşım yapılır ve veraset intikal vergisine dahil edilir.
26. Kayıp mirasçılar varsa nasıl işlem yapılır?
Bilinmeyen mirasçılar için mahkemeden kayyım atanabilir. Ancak banka işlemleri için tüm mirasçıların katılımı gerekir.
27. Veraset ilamı olmadan para çekilebilir mi?
Hayır. Veraset ilamı olmadan banka, herhangi bir mirasçıya ödeme yapmaz.
28. Vekaletle bankadan para çekilebilir mi?
Eğer diğer mirasçılardan alınmış noter onaylı vekalet varsa, bir mirasçı avukatı aracılığıyla parayı çekebilir.
29. Banka mirasçıya ödeme yapmazsa ne yapılmalı?
Gerekli belgeler verilmiş olmasına rağmen banka ödeme yapmıyorsa, Tüketici Hakem Heyeti’ne veya mahkemeye başvurulabilir.
30. Murisin bankadaki parası haczedilebilir mi?
Mirasçılar adına geçen para, eğer borçları varsa haciz konusu olabilir. Ancak bu, mirasın intikalinden sonra oluşan borçlarla sınırlıdır.
Sonuç: Vefat Edenin Banka Parası İçin İzlenecek Yol
Vefat eden bir kişinin bankadaki parası, mirasçılar açısından yalnızca duygusal değil aynı zamanda hukuki bir süreci de beraberinde getirir. Bu süreçte en önemli adımlar; noterden ya da Sulh Hukuk Mahkemesi’nden veraset ilamı alınması, vergi ilişiği yoktur belgesinin temini ve bankaya gerekli belgelerin sunulmasıdır. Bankadaki para, mirasçılara elbirliği mülkiyeti şeklinde geçtiği için, paranın tamamına ulaşabilmek için ya tüm mirasçıların birlikte hareket etmesi ya da paylı mülkiyete geçiş sağlanması şarttır. Ayrıca murisin bankada hesabı olup olmadığının öğrenilmesinden, vergi işlemlerine kadar pek çok aşamada dikkatli ve yasalara uygun davranılması gerekir.
Bu içerikte, “ölen kişinin bankadaki parası nasıl alınır?” sorusuna hem temel bilgilerle hem de uygulamada karşılaşılan detaylarla cevap verildi. Mirasçılık belgesinden TMSF süresine, ortaklık türlerinden hesap kapatma işlemlerine kadar tüm aşamalar ele alınarak mirasçıların hangi belgelerle hangi işlemleri yapmaları gerektiği açıklandı. Vefat sonrası banka işlemleriyle ilgili bu bilgiler, hem hak kaybını önlemekte hem de mirasçıların süreçte karşılaşabileceği zorluklara karşı hazırlıklı olmalarını sağlamaktadır.
Özetle; bir yakının vefatından sonra onun bankadaki parasını almak isteyen mirasçıların ilk adımı veraset ilamı almak olmalıdır. Devamında intikal vergisi ödenmeli, ilgili belgeler bankaya sunulmalı ve eğer paylı mülkiyete geçiş gerekiyorsa dava açılmalıdır. Bütün bu süreçlerde dikkatli hareket etmek, zaman ve hak kaybını önleyecektir.
