

Kadın sigortalıların doğum nedeniyle iş hayatına verdikleri araları değerlendirebilmeleri için tanınan önemli haklardan biri olan doğum borçlanması, emeklilik sürecinde büyük kolaylık sağlar. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından uygulanan bu sistem sayesinde, doğumdan sonra çalışılmayan süreler için prim ödenerek eksik günler tamamlanabilir. Bu durum, özellikle sigortalılık süresini doldurmaya yaklaşan kadın çalışanlar için hem emeklilik tarihini öne çekme hem de eksik prim günlerini tamamlama açısından büyük bir avantajdır.
Doğum borçlanması, yalnızca prim kazanımı değil, aynı zamanda emeklilik yaşının düşürülmesi açısından da stratejik bir uygulamadır. Sigortalılığın başlangıç tarihini geriye çekme imkânı sunan bu hak, EYT düzenlemesinden yararlanmak isteyen kadınlar için de kritik bir öneme sahiptir. Üç doğuma kadar toplamda altı yıl süreyle borçlanma yapılabilmesi, kadın sigortalılara emeklilik planlarını yeniden şekillendirme fırsatı verir. Doğru başvuru ve zamanında ödeme ile bu hak, emekliliğe giden yolda önemli bir adım olur.
Doğum borçlanması, çalışmakta olan kadın sigortalıların doğum nedeniyle iş hayatına verdikleri araları emeklilik primlerine ekleyerek değerlendirmelerini sağlayan bir haktır. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile düzenlenen bu sistem sayesinde, kadın sigortalılar doğumdan sonra çalışmadıkları süreleri SGK’ya başvurarak prim günü olarak satın alabilir. Böylece emeklilik için gerekli gün sayısı daha erken tamamlanabilir.
Bir kadın sigortalı, en fazla üç doğum için bu borçlanma hakkını kullanabilir. Her doğum için 720 güne kadar, yani toplamda 2 yıl süreyle borçlanma yapılabilir. Böylece maksimum 3 çocuk için 2160 gün, yani 6 yıla kadar doğum borçlanmasıyla prim kazanmak mümkündür. Ancak bu sürelerin geçerli sayılabilmesi için bazı şartların sağlanması gerekir.
Doğum borçlanmasından yararlanmak isteyen kadın sigortalıların yerine getirmesi gereken bazı temel koşullar şunlardır:
Sigortalılıktan Önceki Doğumlar Sayılmaz: Borçlanılacak doğumun mutlaka sigortalı olduktan sonra gerçekleşmiş olması gerekir. Sigorta başlangıcından önce yapılan doğumlar bu kapsamda değerlendirilemez.
Çocuğun Sağ Olması ve Yaşaması: Borçlanma hakkının geçerli olabilmesi için doğan çocuğun sağ olması ve yaşamını sürdürmesi gereklidir. Ölü doğumlar bu hak kapsamında sayılmaz.
Prim Yatmamış ve Çalışmamış Olma Şartı: Borçlanılan sürede kadın sigortalının adına SGK’ya herhangi bir prim yatırılmamış olmalı ve bu sürelerde fiilen çalışmamış olmalıdır.
Başvuru ve Belgeler: Doğum borçlanması başvurusu, doğrudan Sosyal Güvenlik Kurumu’na yapılmalı ve doğumla ilgili belgeler eksiksiz olarak teslim edilmelidir.
Doğum borçlanması hakkı yalnızca kadın sigortalılara tanınmıştır. Bu haktan yararlanabilecek kadınlar şunlardır:
4/a (SGK) kapsamında çalışan sigortalı kadınlar,
4/b (Bağ-Kur) kapsamında kendi adına çalışan kadınlar,
4/c (Emekli Sandığı) kapsamındaki kadın memurlar,
Daha önce sigortalı olup şu anda isteğe bağlı sigorta ödeyen kadınlar.
Doğum borçlanmasının maliyeti, başvuru tarihindeki brüt asgari ücret esas alınarak belirlenir. Günlük borçlanma bedeli, brüt asgari ücretin %32’sidir. Örneğin 2025 yılı için günlük borçlanma tutarı 277,39 TL olarak hesaplanmıştır. Buna göre:
doğum için toplam 1440 gün: 399.442 TL
doğum için 2160 gün: 599.163 TL
Toplam borçlanma tutarı SGK tarafından belirlenen süre içinde ödenmelidir.
Doğum borçlanması başvurusu e-Devlet üzerinden çevrimiçi olarak ya da doğrudan SGK müdürlüklerine şahsen yapılabilir. Başvuru aşamaları şu şekildedir:
Talep Dilekçesi: SGK’nın borçlanma formu doldurulur.
Doğum Belgesi: Doğumu kanıtlayan resmi belgeler ve çocuğun sağ olduğuna dair bilgiler sunulur.
İnceleme Süreci: SGK, borçlanılabilecek süreyi ve borç miktarını belirler.
Ödeme: Belirlenen prim tutarı SGK’ya zamanında ödenir.
Doğum borçlanması, kadın sigortalının toplam prim gün sayısına eklendiği için emeklilik tarihini öne çekebilir. Eksik prim günü olan kadınlar için bu büyük bir avantaj sağlar. Ayrıca bazı durumlarda borçlanılan süre, sigortalılık başlangıç tarihini geriye çekebilir. Bu da emeklilik yaşının daha erken gelmesini mümkün kılar. Ancak bu etki yalnızca doğumun sigortalılıktan sonra gerçekleşmiş olması ve teknik koşulların sağlanması halinde geçerli olur.
Kadın işçi doğumdan sonra çalışmadığı süreleri borçlanmak zorunda değildir; yalnızca ihtiyaç duyduğu kadar günü borçlanabilir. Örneğin, sadece 100 prim günü eksikse, sadece bu kadar gün için doğum borçlanması yapılabilir.
Doğum borçlanması ayrıca yalnızca uzun vadeli sigorta kollarına değil, kısa vadeli sigorta kollarına da etkide bulunabilir. Özellikle staj dönemi sonrası yapılan doğumlar borçlanma kapsamında değerlendirilerek sigortalılık süresini geriye çekebilir. Örneğin, bir kadın stajyer olarak 1997 yılında sigortalı olmuşsa ve 1998’de doğum yaptıysa, bu doğumu borçlanarak emeklilikte sigortalılık başlangıcını 1998 yılına çekebilir.
Kadın sigortalılar doğum borçlanmasını en fazla üç çocuk için kullanabilir. Her bir çocuk için borçlanılabilecek süre en çok 2 yıldır. Böylece toplamda 6 yıl (2160 gün) prim kazanımı mümkün hale gelir. Ancak borçlanma hakkı, doğum sonrasında çalışılmayan ve prim yatırılmamış günlerle sınırlıdır. Kadın sigortalı, ihtiyacı olan kadar günü borçlanabilir; yani tamamını kullanmak zorunda değildir. Örneğin, sadece 300 güne ihtiyacı varsa bu kadar gün için başvuru yapılabilir.
Bu esneklik, doğum borçlanmasını yalnızca emeklilik tarihi yaklaşan kadınlar için değil, eksik prim günü olan tüm kadın sigortalılar için cazip hale getirmektedir. Sigorta başlangıç tarihi 2008 öncesine dayanan kadınlar için borçlanma, emeklilik yaşını da düşürebilecek bir fırsattır.
Kadın sigortalılar açısından doğum borçlanması, emeklilik sürecini doğrudan etkileyen stratejik bir araçtır. Özellikle EYT kapsamındaki kadınlar için doğum borçlanması, eksik prim günlerini tamamlama veya sigortalılık başlangıcını geri çekme açısından önemlidir. Örneğin, staj döneminde kısa vadeli sigorta kollarından primi yatırılmış bir kadın, doğumdan sonraki iki yılı borçlanarak emeklilik için aranan sigortalılık başlangıcını bu iki yıl geriye alabilir.
Bu da yalnızca prim gününü tamamlamakla kalmaz, aynı zamanda emeklilik yaşını da düşürür. Ancak unutulmamalıdır ki bu durum yalnızca bazı teknik koşullar oluştuğunda mümkündür. Staj sonrası doğum, sigortalılığın tescil edilmiş olması ve primlerin doğum sonrası yatırılmamış olması bu koşulların başında gelir.
Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) kapsamında yer alan kadın çalışanlar için doğum borçlanması önemli bir avantaj sağlar. EYT düzenlemesinde sigortalılık başlangıç tarihi kritik önemdedir. Doğum borçlanması, sigortalılık süresinin başlangıcını geriye çekebileceği için EYT’ye dahil olamayan kadın sigortalıların bu haktan yararlanma ihtimali artar.
Örneğin, sigorta başlangıç tarihi 9 Eylül 1999 olan bir kadın, doğum borçlanması sayesinde sigorta başlangıcını 8 Eylül 1999’a çekebilirse, EYT kapsamında değerlendirilerek emeklilik hakkı elde edebilir. Bu nedenle doğum borçlanması sadece prim günü açısından değil, sigorta başlangıç tarihi açısından da değerlendirilmelidir.
SGK müdürlüklerine gitmeden de doğum borçlanması başvurusu e-Devlet sistemi üzerinden kolaylıkla yapılabilir. Bunun için şu adımlar izlenmelidir:
e-Devlet Kapısı’na Giriş: T.C. kimlik numarası ve şifreyle sisteme giriş yapılır.
SGK Doğum Borçlanması Hizmeti: Arama kısmına “Doğum Borçlanması Başvurusu” yazılarak ilgili sayfa açılır.
Bilgilerin Doldurulması: Borçlanılacak doğum sayısı, doğum tarihleri ve çocuğun sağ olup olmadığı gibi bilgiler girilir.
Belge Yükleme: Doğuma dair belgeler sisteme yüklenir.
Başvurunun Tamamlanması: Sistem üzerinden başvuru tamamlandıktan sonra SGK tarafından değerlendirilmeye alınır.
Başvuru sonuçlandıktan sonra, SGK ödeme yapılacak borç miktarını ve ödeme süresini bildirecektir. Ödemeler belirtilen süre içinde yapılmalıdır; aksi takdirde başvuru iptal olabilir.
1. Doğum borçlanması nedir?
Doğum borçlanması, kadın sigortalıların doğum nedeniyle çalışamadıkları süreleri emeklilik primine ekleyerek değerlendirebilmelerine olanak tanıyan bir haktır. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından uygulanan bu sistem sayesinde, sigortalı kadınlar doğum sonrası en fazla iki yıl süreyle çalışmadıkları dönemleri prim günü olarak satın alabilirler. Bu borçlanma, hem emeklilik tarihini öne çekebilir hem de eksik prim günlerinin tamamlanmasını sağlar.
2. Doğum borçlanmasından kimler yararlanabilir?
Doğum borçlanmasından yalnızca kadın sigortalılar faydalanabilir. 4/a (SSK), 4/b (Bağ-Kur) ve 4/c (Emekli Sandığı) kapsamında çalışan kadınlar ile isteğe bağlı sigortalı olan kadınlar doğum borçlanması hakkını kullanabilir. Ancak borçlanılacak doğumların sigortalı olunan tarihten sonra gerçekleşmiş olması gerekir.
3. Kaç çocuk için doğum borçlanması yapılabilir?
Kadın sigortalılar en fazla üç çocuk için doğum borçlanması yapabilirler. Her çocuk için 2 yıla kadar (720 gün) borçlanma hakkı tanınır. Toplamda 6 yıl (2160 gün) prim kazanımı sağlanabilir. Ancak bu sürelerin borçlanılabilmesi için doğum sonrası çalışılmayan ve prim ödenmeyen dönem olması şarttır.
4. Her çocuk için kaç gün borçlanma hakkı vardır?
Her bir çocuk için azami 720 gün, yani 2 yıl borçlanma yapılabilir. Bu süre doğumdan sonra annenin adına prim ödenmemiş ve çalışılmamış günlerle sınırlıdır. Dolayısıyla çalışılmayan süre 2 yıldan kısa ise borçlanma hakkı da o kadar olur.
5. Doğumdan önce sigortalı olmak şart mı?
Evet, doğum borçlanması yapılabilmesi için doğumun sigorta girişinden sonra gerçekleşmiş olması gerekmektedir. Sigortalılıktan önce yapılan doğumlar, borçlanma kapsamına alınmaz ve prim gününe sayılmaz.
6. Çocuk yaşamamışsa borçlanma yapılabilir mi?
Hayır, doğum borçlanması yapılabilmesi için doğan çocuğun sağ ve yaşamını sürdürmesi gerekir. Ölü doğumlar veya doğum sonrası kısa süreli yaşayıp vefat eden bebekler için borçlanma hakkı doğmaz.
7. Doğumdan sonra çalışılmışsa borçlanma yapılabilir mi?
Doğumdan sonra çalışılan süreler için borçlanma yapılamaz. Yalnızca annenin çalışmadığı ve adına prim yatırılmamış olan dönemler için borçlanma mümkündür. Çalışma veya prim ödemesi yapılmış günler bu hesaba dahil edilmez.
8. Doğum borçlanması emeklilik tarihini öne çeker mi?
Evet, doğum borçlanması ile sigortalının toplam prim gün sayısı artacağı için emeklilik tarihine daha erken ulaşmak mümkün hale gelir. Özellikle eksik prim günü olan kadınlar için bu borçlanma, emeklilik sürecini önemli ölçüde hızlandırabilir.
9. Doğum borçlanması emeklilik yaşını etkiler mi?
Bazı durumlarda evet. Özellikle staj sonrası doğum yapılmışsa ve bu doğum borçlanılırsa, sigortalılık başlangıcı geriye çekilebilir. Bu da emeklilik yaşını düşürebilir. Ancak bu etki yalnızca teknik bazı koşullar sağlandığında mümkün olur.
10. Doğum borçlanması için SGK’ya nasıl başvuru yapılır?
Doğum borçlanması başvurusu SGK müdürlüklerine doğrudan dilekçeyle yapılır. Başvuru sırasında borçlanma talep formu, doğumu kanıtlayan belgeler ve kimlik bilgileri sunulmalıdır. SGK, başvuru sonucunda borçlanılabilecek gün sayısını ve ödenmesi gereken prim tutarını bildirir.
11. e-Devlet üzerinden doğum borçlanması başvurusu nasıl yapılır?
e-Devlet platformuna T.C. kimlik numarası ve şifre ile giriş yaparak “Doğum Borçlanması Başvurusu” ekranına ulaşılabilir. Burada doğuma ilişkin bilgiler doldurulur ve belgeler yüklenerek başvuru tamamlanır. SGK değerlendirme sürecini başlatarak sonucu bildirir.
12. Doğum borçlanması için gerekli belgeler nelerdir?
Başvuru için nüfus cüzdanı fotokopisi, doğumu gösterir belge (nüfus kayıt örneği veya doğum raporu) ve borçlanma talep dilekçesi gereklidir. Çocuğun sağ olduğuna dair bilgiler de başvuru sırasında belirtilmelidir.
13. Borçlanma ücreti nasıl hesaplanır?
Doğum borçlanmasında ödenecek tutar, başvuru tarihindeki brüt asgari ücretin %32’si üzerinden günlük olarak hesaplanır. Örneğin 2025 yılı için günlük borçlanma tutarı 277,39 TL’dir. Toplam günle çarpılarak ödenecek prim belirlenir.
14. Doğum borçlanması ne kadar tutar?
2025 yılı brüt asgari ücreti esas alındığında, bir çocuk için 720 günlük borçlanma tutarı yaklaşık 199.721 TL’dir. İki çocuk için bu rakam 399.442 TL’ye, üç çocuk için ise 599.163 TL’ye kadar çıkabilir.
15. Borçlanma tutarı taksitli ödenebilir mi?
Hayır, doğum borçlanması primleri tek seferde ve SGK’nın belirlediği süre içinde ödenmelidir. Taksitli ödeme imkânı bulunmamaktadır. Ödeme süresi kaçırılırsa borçlanma geçersiz olur ve yeniden başvuru gerekir.
16. Borçlanma süresi dolduktan sonra tekrar başvuru yapılabilir mi?
Eğer SGK tarafından verilen ödeme süresi geçirilmişse başvuru hakkı yanar ancak yeniden başvuru yapmak mümkündür. Yeni başvuruda o tarihteki brüt asgari ücret esas alınarak tutar yeniden hesaplanır.
17. Staj sonrası doğum için borçlanma yapılabilir mi?
Evet, eğer kadın sigortalı staj yaparken kısa vadeli prim ödemesi yapılmış ve bu dönemin hemen sonrasında doğum gerçekleşmişse, doğum borçlanmasıyla sigorta başlangıcı geriye çekilebilir. Bu da emeklilik yaşını etkileyebilir.
18. İsteğe bağlı sigorta yaptıranlar doğum borçlanması yapabilir mi?
Evet, daha önce sigortalı olup sonradan isteğe bağlı sigortalı olan kadınlar da doğum borçlanması yapabilir. Ancak doğumun, aktif sigortalılık döneminden sonra gerçekleşmiş olması gerekir.
19. Emekli sandığına tabi kadın memurlar doğum borçlanması yapabilir mi?
Evet, 4/c (Emekli Sandığı) kapsamında çalışan kadın memurlar da doğum borçlanmasından faydalanabilir. Bu hak, memur kadınların da prim günü kazanarak daha erken emekliliğe ulaşmasına olanak tanır.
20. Bağ-Kurlu kadınlar doğum borçlanmasından yararlanabilir mi?
Evet, 4/b (Bağ-Kur) kapsamındaki kadın sigortalılar da doğum borçlanması yapabilir. Ancak doğumdan önce sigortalılıklarının tescil edilmiş olması ve doğumdan sonraki sürede prim ödenmemiş olması gerekir.
21. Doğum borçlanması EYT kapsamında avantaj sağlar mı?
Evet, doğum borçlanması Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) kapsamında büyük avantaj sağlayabilir. Çünkü borçlanılan süre, sigorta başlangıç tarihini geriye çekebileceğinden bazı kadın sigortalılar EYT düzenlemesine dahil olabilecekleri tarihlere ulaşabilir. Özellikle 8 Eylül 1999 öncesi sigorta başlangıcı hedefleyenler için bu durum kritik önemdedir.
22. Borçlanma yapılınca sigorta başlangıcı geriye gider mi?
Bazı özel durumlarda evet. Özellikle staj sırasında iş kazası veya meslek hastalığı gibi kısa vadeli primler ödenmişse ve doğum bu tarihten hemen sonra gerçekleşmişse, doğum borçlanması ile sigorta başlangıcı geriye çekilebilir. Bu durum emeklilik yaşını ve şartlarını doğrudan etkileyebilir.
23. Doğum borçlanması SSK başlangıcını geri çeker mi?
Doğum borçlanması doğrudan SSK başlangıcını geriye çekmez. Ancak staj sonrası doğum yapılmışsa ve bu doğum borçlanılırsa, uzun vadeli sigortalılık başlangıç tarihi bu borçlanma süresi kadar geri çekilebilir. Bu nedenle sigortalılık tescil tarihi ve doğum tarihi birlikte değerlendirilmelidir.
24. Borçlanılan süreler sigortalılık süresine eklenir mi?
Evet, doğum borçlanması yoluyla kazanılan günler sigortalının toplam prim gün sayısına eklenir. Bu sayede emeklilik için gerekli prim şartı daha hızlı tamamlanır. Ancak bu süreler doğrudan hizmet süresi değil, prim günü olarak dikkate alınır.
25. Doğum borçlanmasında ödeme süresi ne kadardır?
SGK, doğum borçlanması başvurusu onaylandıktan sonra ödenmesi gereken prim için belirli bir süre tanır. Bu süre genellikle 1 ay ile 3 ay arasında değişir. Belirtilen süre içerisinde ödeme yapılmazsa borçlanma hakkı geçersiz olur ve yeniden başvuru gerekir.
26. Borçlanma kabul edilmezse itiraz edilebilir mi?
Evet, SGK’nın doğum borçlanması başvurusunu reddetmesi durumunda idari itiraz hakkı vardır. İtiraz SGK İl Müdürlüğü’ne yazılı dilekçeyle yapılabilir. Reddedilen başvurular yargı yoluna da taşınabilir; bu durumda idare mahkemesine başvurulabilir.
27. Doğum borçlanması yapınca emeklilikte hak kaybı olur mu?
Hayır, doğum borçlanması yapmak kadın sigortalıya herhangi bir hak kaybı yaratmaz. Aksine, eksik prim günü olan kadınlar bu sayede emeklilik hakkını kazanabilir. Doğru başvuru ve ödeme ile hem prim gün sayısı artar hem de emekliliğe ulaşmak kolaylaşır.
28. Yurt dışında doğum yapan kadınlar da borçlanma yapabilir mi?
Evet, yurt dışında doğum yapan Türk vatandaşı kadınlar da Türkiye’deki sigorta statüsüne göre doğum borçlanması yapabilir. Ancak bunun için doğumun Türkiye'deki sigortalılık döneminden sonra gerçekleşmiş olması ve gerekli belgelerin SGK’ya sunulması gerekir.
29. Doğum borçlanması iptal edilebilir mi?
Doğum borçlanması için yapılan başvurudan sonra ödeme yapılmazsa borçlanma işlemi otomatik olarak iptal olur. Ancak ödeme yapıldıktan sonra yapılan borçlanmanın iptali istenirse SGK’ya dilekçe ile başvurularak işlem durdurulabilir. Ancak ödenen primin iadesi bazı durumlarda mümkün olmayabilir.
30. Borçlanma sonrası emeklilik başvurusu nasıl yapılır?
Doğum borçlanması ile eksik prim günlerini tamamlayan kadın sigortalılar, gerekli yaş ve sigortalılık süresini de tamamladıklarında SGK’ya emeklilik başvurusunda bulunabilir. Başvuru SGK müdürlüklerine yapılabileceği gibi e-Devlet üzerinden de gerçekleştirilebilir. Gerekli belgelerle birlikte başvuru sonrası emeklilik işlemleri başlatılır.
Doğum borçlanması, kadın sigortalılar için emeklilik sürecinde büyük bir fırsat sunan, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından tanınmış yasal bir haktır. Doğum nedeniyle çalışılamayan sürelerin emeklilik hesabına dahil edilmesini sağlayan bu uygulama, hem eksik prim günlerinin tamamlanmasına yardımcı olur hem de emeklilik tarihinin daha erkene çekilmesini sağlar. Üç doğuma kadar toplamda 6 yıl (2160 gün) prim kazanımı sunan doğum borçlanması, SGK sistemi içinde kadınlara yönelik en avantajlı düzenlemelerden biridir.
Doğum borçlanması şartları, başvuru süreci ve ödeme detayları doğru yönetildiğinde, kadın çalışanlar için emeklilik planlamasında önemli bir adım atılmış olur. Özellikle EYT kapsamına dahil olmak isteyen ya da prim eksiği nedeniyle emekli olamayan sigortalılar için bu hak stratejik bir çözümdür. Doğru zamanda yapılan başvuru ve eksiksiz belge teslimi ile doğum borçlanması, kadınların emeklilikte karşılaştığı engelleri aşmasına büyük katkı sağlar.
Doğum borçlanması, kadın çalışanlar için sadece geçmişteki kayıpları telafi etmekle kalmaz; aynı zamanda gelecekteki emeklilik planlarını da şekillendirir. Emekliliğe giden yolda prim günü eksik olan kadınlar, bu hak sayesinde hem emeklilik yaşını öne çekebilir hem de sigortalılık süresini geriye götürerek EYT gibi avantajlı düzenlemelerden faydalanabilir.
SGK’ya yapılacak doğru ve zamanında başvurularla kadın sigortalılar doğum borçlanması sayesinde emekliliğe bir adım daha yaklaşabilirler. Bu nedenle borçlanma hakkı olan her kadının, doğum sonrası çalışamadığı süreleri doğru şekilde tespit edip SGK’ya başvurarak bu hakkını değerlendirmesi büyük önem taşır.