

İş akdinin sonlandırılmasında kullanılan SGK işten çıkış kodları, işten ayrılma nedeninin resmî olarak belirtilmesi için oldukça önemlidir. Bu kodlar, çalışanın kıdem ve ihbar tazminatı alma hakkı ile işsizlik maaşı başvurusunda bulunabilme durumunu doğrudan etkiler.
Hangi kodların tazminat ya da işsizlik maaşı alınmasını sağladığı, işten çıkarma yasağı sürecinde hangi kodların kullanılabileceği gibi pek çok sorunun yanıtı, işten çıkış kodlarına dair bilgi sahibi olunmasını gerektirir.
Tüm bu merak edilenleri kapsayan bir rehberle, işten çıkış kodları hakkında aradığınız tüm detaylara ulaşabilirsiniz.
İşten Çıkış Kodu Nedir?
İşten çıkış kodu, işçi ile işveren arasındaki iş sözleşmesinin hangi nedenle sona erdiğini belirten ve Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) bildirilen bir kod sistemidir. Bu kodlar, işten ayrılma sürecinde işçinin kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve işsizlik maaşı gibi haklarının belirlenmesinde önemli bir rol oynar ve işveren ya da işçi tarafından iş akdinin nasıl sonlandırıldığını açıkça tanımlar.
Farklı işten çıkış kodlarının belirlenmesiyle birlikte, iş akdinin sona erdirilmesine ilişkin durumlar daha detaylı şekilde tanımlanmış ve ahlak ile iyi niyet kurallarına aykırılık içeren haller arasında ayrımlar net bir şekilde yapılmıştır. Bu sayede işten ayrılma nedenleri daha spesifik bir şekilde sınıflandırılarak hem işçi hem de işveren açısından daha şeffaf bir süreç oluşturulmuştur.
Aşağıda, işten çıkış kodları ve haklara etkileri yer almaktadır:
Kod | Açıklama | Kıdem Tazminatı | İhbar Tazminatı | İşsizlik Maaşı |
---|---|---|---|---|
1 | Deneme süreli iş sözleşmesinin işverence feshi | |||
2 | Deneme süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi | |||
3 | Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi (istifa) | Evet | ||
4 | Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı sebep bildirilmeden feshi | Evet | Evet | Evet |
5 | Belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesi | Evet | Evet | |
8 | Emeklilik (yaşlılık) veya toptan ödeme nedeniyle | Evet | ||
9 | Malulen emeklilik nedeniyle | Evet | ||
10 | Ölüm | Evet | ||
11 | İş kazası sonucu ölüm | Evet | ||
12 | Askerlik nedeniyle fesih | Evet | Evet | |
13 | Kadın işçinin evlenmesi nedeniyle fesih | Evet | ||
14 | Emeklilik için yaş dışında diğer şartların tamamlanması | Evet | ||
15 | Toplu işçi çıkarma | Evet | Evet | Evet |
16 | Sigortalının aynı işverene ait başka bir işyerine nakli | |||
17 | İşyerinin kapanması | Evet | Evet | Evet |
18 | İşin sona ermesi | Evet | Evet | Evet |
19 | Mevsim bitimi (askıya alma) | |||
20 | Kampanya bitimi (askıya alma) | |||
21 | Statü değişikliği | |||
22 | Diğer nedenler | |||
23 | İşçi tarafından zorunlu nedenle fesih | Evet | Evet | |
24 | İşçi tarafından sağlık nedeniyle fesih | Evet | ||
25 | İşçi tarafından işverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeniyle fesih | Evet | ||
26 | Disiplin Kurulu kararı ile fesih | |||
27 | İşveren tarafından zorunlu nedenlerle veya tutukluluk nedeniyle fesih | Evet | Evet | |
28 | İşveren tarafından sağlık nedeniyle fesih | Evet | Evet | |
30 | Vize süresinin bitimi | |||
31 | Kendi istek ve kusuru dışında fesih (Borçlar Kanunu vb. nedenler) | Evet | Evet | Evet |
32 | 4046 Sayılı Kanun’a göre özelleştirme nedeniyle fesih | Evet | Evet | Evet |
33 | Gazeteci tarafından sözleşmenin feshi | Evet | Evet | |
34 | İşyerinin devri veya işin niteliğinin değişmesi nedeniyle fesih | Evet | Evet | Evet |
35 | 6495 Sayılı Kanun’a göre devlet memurluğuna geçiş | Evet | ||
36 | KHK ile işyerinin kapatılması | |||
37 | KHK ile kamu görevinden çıkarma | |||
38 | Doğum nedeniyle işten ayrılma | |||
39 | 696 KHK ile kamu işçiliğine geçiş | |||
40 | 696 KHK ile kamu işçiliğine geçememe nedeniyle çıkış | Evet | Evet | Evet |
41 | Re’sen işten ayrılış bildirgesi düzenlenmesi | |||
42 | İşçinin sözleşmeyi yanıltıcı bilgilerle yapması | |||
43 | İşçinin işverene veya ailesine hakaret ya da asılsız isnat | |||
44 | İşçinin işyerinde cinsel tacizde bulunması | |||
45 | İşçinin sataşması veya sarhoş/uyuşturucu etkisi altında çalışması | |||
46 | Güven kötüye kullanımı, hırsızlık, meslek sırlarını ifşa | |||
47 | Yedi günden fazla hapis cezası alması | |||
48 | İzin almaksızın devamsızlık | |||
49 | Görevini yapmayı reddetme | |||
50 | İşyerine maddi zarar verme |
Bu liste, tüm işten çıkış kodlarının işçi ve işveren üzerindeki etkilerini anlamak için önemlidir. Kodlar, doğru seçilmediği takdirde yasal hakların kaybına neden olabilir.
Çıkış Kodları Nasıl Belirlenir?
İşten çıkış kodları, iş akdinin hangi nedenle ve kimin talebi doğrultusunda sona erdiğini belirlemek için kullanılır. İşverenin, fesih sürecini eksiksiz tamamlayabilmesi için işten ayrılma sebebini doğru kodla bildirmesi gereklidir. Yanlış veya hatalı kod kullanımı, hem işçi hem de işveren açısından hukuki ve mali sorunlara yol açabilir.
Hatalı Çıkış Kodu Nasıl Düzeltilir?
İşveren tarafından SGK’ya bildirilen işten çıkış kodunda hata olması durumunda, bu kodun düzeltilmesi için işçi çıkış tarihinden itibaren 10 gün içinde işverenin işlem yapma hakkı bulunmaktadır. Bu süre içerisinde gerekli düzeltme işlemleri doğrudan SGK üzerinden yapılabilir.
10. Günden Sonra Ne Yapılmalı?
Eğer hatalı işten çıkış kodu 10 günlük yasal süre içerisinde düzeltilmemişse, düzeltme talebiyle İŞKUR müdürlüklerine başvurulması gereklidir. İşverenin gerekli evraklarla başvurarak düzeltme işlemini gerçekleştirmesi, işçinin haklarının korunması açısından büyük önem taşır.
Hangi Çıkış Kodlarından Kıdem Tazminatı Hakkı Kazanılır?
Kıdem tazminatı, işten ayrılma nedenine bağlı olarak bazı işten çıkış kodlarında işçiye tanınan bir haktır. Aşağıdaki işten çıkış kodlarında kıdem tazminatına hak kazanılır:
Bu kodlar, kıdem tazminatının işçiye ödenebilmesi için geçerli olan durumlardır. İş akdi sona ererken doğru kodun seçilmesi, işçinin tazminat hakkının korunması açısından kritik öneme sahiptir.
Hangi Çıkış Kodlarından İhbar Tazminatı Hakkı Kazanılır?
İhbar tazminatı, iş akdinin feshi sürecinde, kanuni bildirim sürelerine uyulmaması durumunda işçiye ödenen bir haktır. Aşağıda, ihbar tazminatı alınabilen işten çıkış kodları yer almaktadır:
Bu kodlarla feshedilen iş akitlerinde ihbar tazminatı ödenmesi gereken durumlar oluşabilir. İşverenin, kanunda belirtilen ihbar sürelerine uymaması halinde işçiye bu tazminatın ödenmesi gerekmektedir. Doğru çıkış kodunun kullanılması, işçinin ihbar tazminat hakkının korunması açısından oldukça önemlidir.
Hangi Çıkış Kodlarından İşsizlik Maaşı Hakkı Kazanılır?
İşsizlik maaşı, belirli koşulların sağlanması halinde, işten ayrılan çalışanlara destek olarak ödenen bir haktır. Aşağıdaki işten çıkış kodları ile işsizlik maaşı almaya hak kazanılabilir:
Bu kodlarla iş akdi sona eren çalışanlar, gerekli prim ödeme süresi ve diğer koşulları sağlamaları halinde işsizlik maaşı almaya hak kazanabilir. İşverenin doğru kod seçimi, işçinin haklarının korunması açısından büyük önem taşır.
Pandemi Sürecinde İşten Çıkış Yasağı Kapsamına Girmeyen SGK İşten Çıkış Kodları
Pandemi sürecinde getirilen işten çıkarma yasağı, belirli koşullar ve işten çıkış kodları için geçerli olmamıştır. Aşağıda, işten çıkarma yasağı kapsamında değerlendirilmeyen ve bu nedenle uygulanabilen SGK işten çıkış kodları listelenmiştir:
Bu kodlar, işten çıkarma yasağı döneminde istisna olarak kabul edilmiş ve uygulanmaya devam edilmiştir. Kodların doğru seçilmesi, hem işçi hem de işveren açısından hak kayıplarını önlemek için önemlidir.
SGK İşten Çıkış Kodlarının Detaylı Açıklamaları
SGK Çıkış Kodu 1 – Deneme Süreli İş Sözleşmesinin İşverence Feshi
Deneme süreli iş sözleşmesi kapsamında, işveren tarafından işçinin iş akdinin sona erdirilmesi durumunda bu kod kullanılır.
SGK Çıkış Kodu 2 – Deneme Süreli İş Sözleşmesinin İşçi Tarafından Feshi
Deneme süresi içinde veya sonunda işçi tarafından iş akdi sonlandırılırsa bu kod seçilir.
SGK Çıkış Kodu 3 – Belirsiz Süreli İş Sözleşmesinin İşçi Tarafından Feshi (İstifa)
İşçi, kendi isteğiyle iş akdini feshettiğinde (istifa durumunda) bu kod kullanılır.
SGK Çıkış Kodu 4 – Belirsiz Süreli İş Sözleşmesinin İşveren Tarafından Haklı Sebep Bildirilmeden Feshi
İşverenin, belirsiz süreli iş sözleşmesini haklı bir neden göstermeden sonlandırdığı durumlarda bu kod kullanılır.
SGK Çıkış Kodu 5 – Belirli Süreli İş Sözleşmesinin Sona Ermesi
Süreli bir iş sözleşmesinin, belirtilen sürenin sona ermesiyle kendiliğinden son bulması halinde bu kod seçilir.
SGK Çıkış Kodu 8 – Emeklilik (Yaşlılık) veya Toptan Ödeme Nedeniyle Fesih
Çalışanın emeklilik aylığına veya toptan ödemeye hak kazanarak işten ayrılması durumunda bu kod kullanılır.
SGK Çıkış Kodu 9 – Malulen Emeklilik Nedeniyle Fesih
Çalışanın malulen emeklilik hakkı kazanması durumunda iş akdi sonlandırılırsa bu kod seçilir.
SGK Çıkış Kodu 10 – Ölüm
Çalışanın vefat etmesi halinde bu kod uygulanır.
SGK Çıkış Kodu 11 – İş Kazası Sonucu Ölüm
İş kazasına bağlı olarak çalışanın hayatını kaybetmesi durumunda bu kod seçilir. Ölümün iş kazası kaynaklı olup olmadığı kesinleşmediyse Kod 10 kullanılabilir.
SGK Çıkış Kodu 12 – Askerlik
Çalışanın askerlik görevi nedeniyle işten ayrılması durumunda bu kod seçilir.
SGK Çıkış Kodu 13 – Kadın İşçinin Evlilik Nedeniyle Feshi
Kadın işçinin, evliliği nedeniyle iş akdini evlilik tarihinden itibaren bir yıl içinde feshetmesi durumunda bu kod seçilir.
SGK Çıkış Kodu 14 – Emeklilik İçin Yaş Dışındaki Şartların Tamamlanması
Çalışanın emeklilik için prim günü ve sigortalılık süresi şartlarını tamamlayarak, kıdem tazminatını alıp işten ayrılması durumunda bu kod kullanılır.
SGK Çıkış Kodu 15 – Toplu İşçi Çıkarma
Toplu işçi çıkarma sürecine dahil edilen çalışanlar için bu kod seçilir.
SGK Çıkış Kodu 16 – Aynı İşverene Ait Başka İşyerine Nakil
Çalışanın aynı işverene ait bir başka işyerine nakledilmesi durumunda bu kod seçilir.
SGK Çıkış Kodu 17 – İşyerinin Kapanması
İşyerinin kapanması veya faaliyetinin sona ermesi nedeniyle iş akdi sonlandırılan çalışanlar için bu kod kullanılır.
SGK Çıkış Kodu 18 – İşin Sona Ermesi
Belirli bir işin tamamlanması nedeniyle iş akdinin sona erdirilmesi durumunda bu kod seçilir.
SGK Çıkış Kodu 19 – Mevsim Bitimi
Mevsimlik işlerde çalışmanın mevsim sonu nedeniyle sona erdiği durumlarda bu kod seçilir. Bir sonraki mevsimde işe başlatılmama durumu varsa Kod 4 kullanılmalıdır.
SGK Çıkış Kodu 20 – Kampanya Bitimi
Kampanya dönemi sona erdiğinde ve iş akdi askıya alındığında bu kod seçilir. İşe yeniden başlanmayacaksa Kod 4 seçilmelidir.
SGK Çıkış Kodu 21 – Statü Değişikliği
Çalışanın işyerinde ortaklık statüsü gibi bir değişiklik nedeniyle iş akdi sona erdirildiğinde bu kod seçilir.
SGK Çıkış Kodu 22 – Diğer Nedenler
İşten çıkış nedeni, başka bir kod ile tanımlanamıyorsa bu kod seçilir.
SGK Çıkış Kodu 23 – İşçi Tarafından Zorunlu Nedenle Fesih
İşçinin, zorlayıcı sebeplerden ötürü iş akdini feshettiği durumlarda bu kod seçilir.
SGK Çıkış Kodu 24 – İşçi Tarafından Sağlık Nedeniyle Fesih
Sağlık sorunları nedeniyle iş akdini sona erdiren çalışanlar için bu kod seçilir. Sağlık raporu ibraz edilmelidir.
SGK Çıkış Kodu 25 – İşverenin Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Aykırı Davranışı Nedeniyle Fesih
İşverenin davranışları nedeniyle işçi, iş akdini sonlandırırsa bu kod seçilir.
SGK Çıkış Kodu 26 – Disiplin Kurulu Kararı ile Fesih
Disiplin soruşturması sonucu iş akdinin feshedilmesi durumunda bu kod seçilir.
SGK Çıkış Kodu 27 – İşveren Tarafından Zorunlu Nedenlerle ve Tutukluluk Nedeniyle Fesih
Çalışanın tutuklanması veya zorlayıcı nedenler nedeniyle iş akdinin sona erdirilmesi durumunda bu kod seçilir.
SGK Çıkış Kodu 28 – İşveren Tarafından Sağlık Nedeniyle Fesih
İşverenin sağlık nedenlerinden dolayı iş akdini feshettiği durumlarda bu kod kullanılır.
SGK Çıkış Kodu 30 – Vize Süresinin Bitimi
Üçüncü bir kurum veya kuruluş tarafından verilen vizenin süresinin dolması durumunda bu kod seçilir. İşe dönülmeyecekse Kod 4 seçilmelidir.
SGK Çıkış Kodu 31 – Kendi İstek ve Kusuru Dışında Fesih
Çalışanın kendi isteği veya kusuru dışında kanunlarla tanınan fesih hakları kapsamında iş akdinin sona erdirilmesi durumunda bu kod seçilir.
SGK Çıkış Kodu 32 – Özelleştirme Nedeniyle Fesih
4046 sayılı Kanun kapsamında işyerinin özelleştirilmesi nedeniyle iş akdinin sona erdirildiği durumlarda bu kod seçilir.
SGK Çıkış Kodu 33 – Gazeteci Tarafından Sözleşmenin Feshi
Gazetecinin iş sözleşmesini sonlandırması durumunda bu kod kullanılır.
SGK Çıkış Kodu 34 – İşyerinin Devri veya Niteliğinin Değişmesi Nedeniyle Fesih
İşyerinin devri veya niteliğinin değişmesi durumunda çalışanların iş akdi bu kod ile sona erdirilir.
SGK Çıkış Kodu 35 – Devlet Memurluğuna Geçiş
Çalışanın devlet memurluğuna geçiş yapması durumunda bu kod seçilir.
SGK Çıkış Kodu 36 – KHK ile İşyerinin Kapatılması
KHK kapsamında işyerinin kapatılması durumunda bu kod seçilir.
SGK Çıkış Kodu 37 – KHK ile Kamu Görevinden Çıkarma
FETÖ/PDY gibi nedenlerle kamu görevinden çıkarılan çalışanlar için bu kod seçilir.
SGK Çıkış Kodu 38 – Doğum Nedeniyle İşten Ayrılma
Kadın çalışanın doğum nedeniyle iş akdini sonlandırması durumunda bu kod seçilir.
SGK Çıkış Kodu 39 – Kamu İşçiliğine Geçiş (696 KHK)
696 sayılı KHK ile kamu işçiliğine geçiş yapan çalışanlar için bu kod seçilir.
SGK Çıkış Kodu 40 – Kamu İşçiliğine Geçememe Nedeniyle Fesih
696 sayılı KHK kapsamında kamu işçiliğine geçemeyen çalışanlar için bu kod seçilir.
SGK Çıkış Kodu 41 – Re’sen İşten Ayrılış Bildirgesi Düzenlenmesi
SGK tarafından farklı gerekçelerle re’sen düzenlenen işten ayrılışlarda bu kod seçilir.
SGK Çıkış Kodu 42 – Yanıltıcı Bilgi Nedeniyle Fesih
İşçinin yanıltıcı bilgilerle işverenin güvenini kötüye kullanması durumunda bu kod kullanılır.
SGK Çıkış Kodu 43 – Hakaret ve Asılsız İsnat
İşçinin işverene veya ailesine hakaret veya asılsız isnatta bulunması durumunda bu kod seçilir.
SGK Çıkış Kodu 44 – Cinsel Taciz
Çalışanın işyerinde başka bir çalışana cinsel tacizde bulunması durumunda bu kod kullanılır.
SGK Çıkış Kodu 45 – Sarhoşluk ve Uyuşturucu Kullanımı
Çalışanın sarhoş veya uyuşturucu etkisi altında işe gelmesi ya da işyerinde bu maddeleri kullanması durumunda bu kod seçilir.
SGK Çıkış Kodu 46 – Güveni Kötüye Kullanma ve Hırsızlık
Çalışanın işverenin güvenini kötüye kullanması, hırsızlık yapması veya meslek sırlarını ifşa etmesi durumunda bu kod seçilir.
SGK Çıkış Kodu 47 – Hapis Cezası Nedeniyle Fesih
Çalışanın yedi günden fazla hapis cezası alması durumunda bu kod seçilir.
SGK Çıkış Kodu 48 – Devamsızlık
Çalışanın izinsiz devamsızlık yapması durumunda bu kod seçilir.
SGK Çıkış Kodu 49 – Görevini Yapmayı Reddetme
Çalışanın kendisine hatırlatıldığı halde görevini yapmayı reddetmesi durumunda bu kod kullanılır.
SGK Çıkış Kodu 50 – İşyerine Maddi Zarar Verme
Çalışanın ihmali veya kasıtlı davranışlarıyla işyerine maddi zarar vermesi durumunda bu kod seçilir.
Kullanılan Kaynaklar